سیستم های سیرکوله و تهویه مرغداری
یکی از قسمت های اصلی و جزء جدایی ناپذیر سالن های مرغداری سیستم های تهویه میباشند. در واقع استفاده از سیستم تهویه در مرغداری امری واجب و لازم است و عدم استفاده از آن حتی برای چند ساعت تبعات جبران ناپذیر بر گله میگذارد و باعث تلف شدن آنها میشود. کنترل عوامل محیطی همچون رطوبت ، میزان دما و میزان اکسیژن و گاز دی اکسید کربن در زمینه پرورش طیور چه در مرغداری های سنتی و چه در مرغداری های صنعتی بسیار حائز اهمیت می باشد. در این نوشتار از سایت اندیشه سبز به توضیح و اهمیت سیستم های تهویه مرغداری پرداخته ایم.
اهمیت سیستم تهویه در مرغداری
به طور کلی به منظور تأمین دمای مطلوب ، تأمین رطوبت ، تأمین اکسیژن و هوای مورد نیاز طیور و خارج کردن گازهای بد بو و مضر از سالن مرغداری ، سیستم های تهویه به کار گرفته میشوند.
تهویه کافی و مناسب فقط شامل جابجایی هوای داخل سالن نمی باشد. بلکه این کار برای تأمین اکسیژن مورد نیاز طیور ، دفع گازهای خطرناک و سمی و کاهش رطوبت بستر سالن میباشد. از این رو بکار گیری سیتم تهویه مناسب در مرغداری و سالن های پرورش طیور از ابزارهای بسیار مهم برای کنترل شرایط است تا بتوان به نتایج مثبت و مطلوب دست یافت.
لازم به ذکر است که طیور مصرف اکسیژن بسیار بالایی دارند و همچنین از فضولات طیور گاز سمی و مضر آمونیاک منتشر میشود که به شدت خفه کننده و سمی است. از این رو نقش سیستم های تهویه در سالن های مرغداری و سلامت طیور بسیار پر رنگ می باشد. سیستم تهویه در کنترل دمای مرغداری و کاهش استرس های گرمایی بین طیور بسیار تأثیر گذار میباشند. کاهش استرس ها و مناسب بودن دمای سالن مرغداری با جوجه ها و طیور موجود در آن باعث میشود که ضریب تبدیل دان به گوشت در گله های گوشتی بهبود پیدا کند.
پرندگان و طیور به هنگام دفع فضولات رطوبت نیز از خود دفع میکنند. این رطوبت می تواند باعث مرطوب شدن بستر و به وجود آمدن مشکلات فراوانی شود. همچنین افزایش رطوبت در بستر باعث تجمع گاز آمونیاک و گاز کربنیک میشود که وجود این گازها در داخل سالن پیامدهای منفی زیادی به جای میگذارد.
از آنجایی که طیور موجوداتی هوازی هستند و برای هضم غذا و جذب انرژی موجود در خوراک به اکسیژن نیاز دارند ، مصرف اکسیژن در آنها بالا می باشد. از این رو همیشه باید هوای تازه و مطبوع به همراه اکسیژن کافی در اختیار آنها قرار بگیرد.
از سایر اهداف استفاده از سیستم تهویه مرغداری دفع دی اکسید کربن و گاز آمونیاک و بوهای نامطبوع حاصل از آن میباشد. گاز دی اکسیدکربن محصول تنفس طیور است و بدین طریق در داخل مرغداری غلظت آن بالا می رود. گاز آمونیاک نیز در اثر مرطوب بودن بستر از فضولات طیور منتشر میشود. هر دوی این گازها به شدت عملکرد و مکانیزم رشد پرندگان را کاهش داده و باعث آسیب ها و به وجود آمدن تلفات سنگین میشوند. بنابراین در سالن مرغداری دفع این گازها یکی از الزامات این کار میباشد.
تهویه صحیح و اصولی در مرغداری علاوه بر موارد ذکر شده باعث تخلیه شدن عوامل بیماری زا همچون کلی باسیل و سی آر دی نیز میشود. البته در برخی از موارد اگر در بین گله بیماری های واگیر دار تنفسی وجود داشته باشد می تواند از طریق سیستم تهویه به سرعت در بین گله پخش شود که این نیز یکی از معایب این سیستم ها در مرغداری است.
انواع سیستم های تهویه مرغداری
از مهمترین سیستم ها و روش های تهویه مرغداری می توان تهویه طبیعی ، تهویه طولی ، تهویه عرضی ،تهویه سقفی ، تهویه فن جت و تهویه از کف اشاره کرد. در طراحی این نوع سیستم های تهویه از هواکش های قوی استفاده میشود که در بازار آن را بنام فن مرغداری می شناسیم.
تهویه طبیعی: این نوع تهویه بیشتر در سالن های مرغداری باز مورد استفاده قرار میگیرد. در سالن های مرغداری باز ، هوای داخل سالن از هوای بیرون تبعیت میکند و کنترل آن دشوار است. این نوع مرغداری ها بیشتر در مناطق با آب و هوای گرم احداث میشوند. تهویه هوا در این نوع سالن ها تابع قوانین طبیعی و فیزیکی است. در سالن های مرغداری باز ، هوای گرم بدلیل سبک بودن به طرف بالا و سقف سالن حرکت میکند و هوای سرد جایگزین آن می شود. بدین ترتیب یک جریان طبیعی گردش هوا بوجود می آید و بدین طریق هوای سالن تهویه میشود. در این روش معمولا از دریچه های سقفی نیز جهت بهبود کیفیت و افزایش تهویه هوا استفاده میشود.
اما در سالن های بسته از روش های مختلفی جهت تهویه هوا استفاده میشود.
تهویه عرضی: در روش تهویه عرضی تمامی فن ها و هواکش ها در دیواره طولی سالن مرغداری نصب میشوند و از این طریق تهویه به در عرض سالن انجام میگیرد. روش تهویه عرضی برای سالن هایی با عرض 8 الی 12 متر مناسب میباشد. در صورتیکه عرض سالن بیشتر از 12 متر باشد تهویه سالن به طور کامل انجام نخواهد گرفت. لازم به ذکر است که در تهویه عرضی هواکش ها را روبروی یک دیگر نصب نمیکنند. زیرا در این صورت نقطه کور به وجود خواهد آمد و هوای نقاط کور تهویه نشده و دما به شکل یکنواخت در سالن تنظیم نخواهد شد. در این شرایط در نقاط مختلف سالن احتمال تجمع طیور ازدحام آنها وجود دارد.
تهویه طولی: در تهویه طولی ، دریچه ها را در انتهای دیواره طولی سالن و فن های هواکش را در عرض دیگر و انتهای سالن نصب میکنند. از این رو تهویه در طول سالن به جریان می افتد. در طراحی تهویه طولی ، فاصله بین هواکش ها و دریچه ها نباید بیشتر از 60 متر باشد. لازم به ذکر است که در برخی از موارد سیستم تهویه را به صورت ترکیبی از تهویه طولی و عرضی اجرا مینمایند.
تهویه سقفی : در این نوع روش ، هواکش ها و دریچه ها را در سقف سالن نصب می کنند. از آنجایی که در داخل سالن هوای گرم به سمت بالا حرکت میکند ، در این روش تهویه سقفی هوا از پایین به سمت بالا همیشه در جریان بوده و بدین طریق تهویه هوا صورت میگیرد. تهویه سقفی در سالن هایی با عرض بیش از 12 متر و سالن هایی که در مناطق بسیار سرد و یا بسیار گرم قرار دارند به کار گرفته میشود.
تهویه فن جت : در این روش نیز کانال هایی بنام فن جت و در ارتفاع 30 سانتی متری از سقف و در مرکز سالن نصب میکنند. این کانال استوانه ای شکل معمولا از جنس گالوانیزه انتخاب میشود که قطر آن نیم تا یک متر است. در اطراف بدنه این کانال سوراخ هایی به قطر 5 الی 20 سانت وجود دارد. در ابتدای این کانال نیز یک فن بسیار قوی هوا را به داخل کانل مکش می نماید. در نتیجه این امر هوای گرم به طرف پایین حرکت میکند و جریانی از هوا ایجاد مینماید.
تهویه از کف : در این روش در ابتدا در کف سالن کانال هایی ایجاد میگردد و روی آنها منافذ قرار میگیرد. بر روی این منافذ تورهایی قرار داده میشود و در انتهای کانال ، فن های هواکش نصب میشوند. سیستم تهویه کف در انواع سالن ها با اب و هوای مختلف قابل پیاده سازی است. این نوع سیستم تهویه با مکش هوای کف و خارج کردن آن از کانال جریان هوای داخل سالن را تهویه مینماید. برای بهبود و افزایش تأثیر گذاری این روش ، منافذ را در زیر دانخوری ها و آبخوری ها قرار میدهند که تجمع طیور در آن نقاط بیشتر است.
در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر برای خرید فن و هواکش مرغداری با کارشناسان فروشگاه اینترنتی اندیشه سبز تماس بگیرید. شماره کارشناسان در پایین این صفحه درج شده است.