با اصول پرورش جوجه مرغ گوشتی در قفس آشنا شوید

پرورش جوجه مرغ گوشتی در قفس

گوشت طیور یکی از اصلی ترین و به صرفه ترین منابع تأمین پروتئین در کشورهای مختلف میباشد. با توجه به افزایش جمعیت و نیاز بیشتر به منابع پروتئین، پرورش طیور نیز در دهه های اخیر بسیار گسترش یافته است. هم راستا با این صنعت و برای افزایش ظرفیت تولید جوجه های گوشتی، پیشرفت های قابل توجهی نیز در عرصه تجهیزات مرغداری صورت گرفته است.

در نتیجه این پیشرفت ها، دوره پروار جوجه ها و بسیاری از هزینه های تولید کاهش پیدا کرده اند. با وجود اینکه هنوز هم در کشور، بسیاری از مرغداران به روش سنتی و به شکل پرورش بر روی بستر اقدام به پرورش طیور گوشتی می نمایند، اما در بسیاری از استان ها شیوه های جدید و مدرن پرورش طیور عملی شده است.

پرورش مرغ گوشتی و یا تخم گذار در قفس هم اکنون در استان های مختلف در حال انجام گرفتن می باشد. این نوع شیوه پرورش در مقایسه با روش سنتی مزایای بسیار زیادی دارد. در این مقاله از اندیشه سبز با اصول پرورش مرغ در قفس آشنا خواهید شد.

مزایای پرورش مرغ گوشتی در قفس

دوره پرورش مرغ گوشتی در صورت تغذیه مناسب و مدیریت و کنترل بیماری ها حدودا 45 روز می باشد. به طور کلی مرغداران در روش سنتی و در طول سال 4 و نهایتا 5 دوره می توانند به بهره برداری برسند.

در روش پرورش قفس می توان تا 7 دوره نیز تولید داشت. در حقیقت زمان آماده سازی مجدد سالن و ضدعفونی آن در روش پرورش در قفس بسیار کوتاه تر از روش سنتی است. حتی در روش پرورش در قفس به صورت متوالی و بدون اتلاف زمان می توان روند تولید را ادامه داد.

برای رسیدن به حداکثر میزان سود و بهره برداری از پرورش مرغ گوشتی لازم است که مرغداران خود را با پیشرفت ها و تکنولوژی های این صنعت وفق دهند.

در این سیستم مرغان به سهولت به آب و دان دسترسی دارند و در نتیجه تحرکی کمتری خواهند داشت. این تحرک کمتر همچنین باعث افزایش ضریب تبدیل دان به گوشت شده و باعث افزایش سوددهی نهایی میشود.

در این سیستم فضولات جوجه ها و مرغ ها به صورت روزانه و دائم توسط نوار نقاله از سالن خارج میشود. در نتیجه میزان تولید گاز آمونیاک در سالن پرورش بسیار کاهش پیدا میکند که در نتیجه آن سیستم های تهویه نیز کمتر فعال خواهند بود. در سالن های مرغداری که به روش پرورش در قفس فعالیت می کنند، بوهای نامطبوع در سطح سالن بسیار ناچیز می باشد.

از آنجایی که سیستم های تهویه و فن ها در سالن های مرغداری مدرن کمتر روشن میشوند، مصرف برق و انرژی این نوع سالن ها و هزینه های ناشی از آن نیز پایین می باشد.

پرورش مرغ در قفس در مقایسه با روش پرورش بر روی بستر، مصرف سوخت بسیار پایینی دارد که متقاعبا هزینه های ناشی از سوخت نیز در مرغداری کاهش پیدا میکند. در برخی از موارد حتی مصرف سوخت در این روش به نصف روش پرورش بر روی بستر می رسد.

یکی دیگر از مزیت های پرورش مرغ در قفس استفاده بهینه از واحد سطح می باشد. در روش پرورش مرغ در قفس با نصب قفس های چند طبقه ای در سالن می توان ظرفیت تولید را به 1.5 برابر روش سنتی رساند. در این روش به شکل بسیار ایده آل می توان گله را مدیریت نمود.

 کنترل بیماری ها در این روش بسیار راحت تر می باشد. در حقیقت میزان تحرک جوجه ها در این سیستم محدود می باشد و یک جوجه ها نمی تواند کل گله و یا بخش بزرگی از آن را بیمار کند. در حالیکه در روش سنتی سرعت انتشار بیماری های عفونی و … در سطح گله بالا می باشد و اگر به موقع پیشگیری نشود تمام گله ممکن است بیمار شده و تلف شوند.

در شیوه پرورش مرغ در قفس عملیات روزانه دان دهی و آبدهی به صورت اتوماتیک و بسیار سریع توسط تجهیزات محل مرغداری انجام میگیرد. در این روش به تعداد نیروی کار کمتری احتیاج پیدا میشود و هزینه های کارگری و ثابت در این سیستم پایین می باشد.

از دیگر مزایای پرورش مرغ گوشتی در قفس می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• رسیدن به وزن مطلوب در زمان کوتاه و عدم افزایش دوره پرورش
• یکنواخت بودن وزن و روند رشد جوجه ها
• ضایعات و پرت دان به حداقل میرسد
• کاهش بیماری های عفونی و تنفسی در بین جوجه ها
• بارگیری راحت مرغ ها در انتهای دوره

مرغداری را می توان از جمله مشاغل پر استرس تلقی نمود. هر گونه سهل انگاری در تغذیه، بهداشت و عدم تهویه کافی سالن می تواند باعث تلف شدن بخش زیادی از گله شود. برای به حداقل رساندن ریسک های این کسب و کار، مرغداران می بایست با رعایت اصول جدید مدیریتی و با بکار گیری تجهیزات مدرن و پیشرفته به فعالیت خود ادامه دهند.

یکی از دلایلی که باعث میشود مرغدارن بیشتر به شکل سنتی فعالیت نمایند پایین بودن هزینه های احداث مرغداری بدین روش می باشد.

احداث مرغداری به شیوه پرورش در قفس مرغداری، نیاز به سرمایه بیشتری دارد. مرغداران می توانند تسهیلات لازم را با هماهنگی با جهاد، نظام مهندسی و سیستم های بانکی کشور انجام دهند.

مشخصات زمین مرغداری گوشتی در قفس

برای احداث مرغداری گوشتی در قفس به زمین وسیع تر و با مساحتی بیشتر از مرغداری سنتی (1.5 برابر) نیاز می باشد. حداقل ظرفیت تولید در این نوع مرغداری ها 25 هزار قطعه و حداکثر نیز 250 هزار قطعه میباشد.

لازم به ذکر است که در این نوع مرغداری ها، قفس های پرورش حداقل به صورت چهار طبقه ای و حداکثر به صورت شش طبقه ای قابل راه اندازی می باشند. همچنین فاصله مناسب بین خطوط قفس ها بعنوان راهرو در نظر گرفته میشود.

در یک فارم با سیستم قفسی چهار طبقه می توان تا 2.5 برابر مرغداری های صنعتی، جوجه پرورش داد. در صورتیکه تعداد طبقات قفس ها به 6 طبقه افزایش پیدا کند، ظرفیت تولید مرغداری 3.5 برابر روش سنتی خواهد بود. هر واحد قفس دارای 2 متر طول و 1.2 متر عرض و مساحت مفید 2.5 مترمربع میباشد.

زمین باید دارای اسناد معتبر باشد. فاصله قانونی طرح مرغداری قفسه ای تا حریم انواع رودخانه و چاه و دریا باید مناسب باشد. امکان حفر چاه نیز در محل طرح باید وجود داشته باشد. همچنین فاصله سالن پرورش از حصارهای اطراف مرغداری باید بیشتر از 10 متر باشد.

برای پرورش مرغ گوشتی در قفس، سیستم تهویه سالن مرغداری از نوع اتوماتیک و تهویه تونلی انتخاب میشود. تعداد فن ها و وهواکش ها نیز بستگی به ظرفیت سالن دارد. سیستم گرمایشی نیز از انواع هیترهای کابینتی و جت هیترها می باشد. اصولا در مرغداری ها به مدت دو هفته از هیترهای آتش درون و کابینتی استفاده میشود. سپس تا انتهای دوره از جت هیترهای بدون دودکش بهره گیری میگردد.

ورود جوندگان و حشرات موذی به داخل سالن مرغداری می تواند باعث مشکلات جدی برای مرغداران شود. بنابراین پاکسازی کامل منطقه از حشرات و جوندگان مضر ضروری است. ضدعفونی و رعایت بهداشت محیط مرغداری چه در روش پرورش بر روی بستر و یا چه پرورش در قفس یکی از اصول اساسی این شغل می باشد. بنابراین سطوح داخلی و بیرونی و تجهیزات مورد استفاده در سالن مرغداری باید قابلیت ضدعفونی و شست وشویی داشته باشند.

زمین باید دارای فاصله قانونی تا خطوط انتقال گاز داشته باشد. این فاصله طبق دستور العمل گروه ملی گاز برابر با ۲۵۰ متر می باشد. در خصوص برق نیز، زمین فاصله مناسبی با شبکه های برق فشاز قوی داشته باشد. در محل پروژه فاصله خطوط برق رسانی از زمین هرچه کمتر باشد، هزینه انتقال برق و انرژی به محل کمتر می شود.

نحوه دان دهی و آبدهی جوجه ها در سیستم پرورش قفس

در سیستم پرورش قفس، خط دانخوری (دانخوری ناودانی) به صورت اتوماتیک توسط دستگاه دائما پر می شود. خط انتقال دان نیز شامل بالابر و آسیاب مرغداری و میکسر مرغداری بوده که دان و پلت مصرفی جوجه ها در آن تهیه و به قفس پرورش منتقل میشود.

سرعت انتقال دان و هم چنین میزان آن قابل کنترل می باشد و دستگاه به صورت واگن اتوماتیک در خط دانخوری حرکت می کند تا دان همیشه در دسترس جوجه ها باشد. لازم به ذکر است که هر دو طرف قفس پرورش مرغ دارای دانخوری بوده تا تمامی مرغان به دان دسترسی راحتی داشته باشند.

سیستم آبخوری نیز در قفس های پرورش عموما از نوع نیپل می باشند که ارتفاع و زاویه آنها قابل تنظیم است. همچنین در هر واحد قفس نیز 8 عدد ابخوری نیپل با قابلیت تنظیم فشار اب نصب میشود. سیستم آبخوری به شبکه لوله کشی متصل شده و آب به صورت اتوماتیک در اختیار جوجه ها قرار میگیرد.

در این روش مشکلات خیس شدن بستر و یا مرطوب بودن آن و هم چنین ضایع شدن و پرت دان وجود ندارد. همچنین دان و آب به صورت یکنواخت در بین گله پخش می شود که در نتیجه آن جوجه ها روند رشد مشابهی را طی می کنند. افزون بر این در سیستم آبخوری و لوله های انتقال اب، نشانگر فشار نیز تعبیه میشود تا مرغدار از افت فشار اب و یا گرفتگی لوله ها با خبر شود.

در احداث سالن مرغداری به روش پرورش در قفس علاوه بر ساختمان اصلی، به ساختمان های جانبی و برخی تأسیسات نیز نیاز می باشد که عبارتند از:

• انبار ذخیره دان
• اتاقک نگه داری دارو و مکمل های غذایی
• سیستم مه پاش
• سیستم حرارتی
• منبع تأمین آب (دسترسی به شبکه آبیاری و یا حفر چاه آب)
• واحد اداری و پرسنلی
• سرویس های بهداشتی
• اتاقک موتورخانه و برق اضطراری
• محل دفع و یا دفن لاشه ها
• منبع سوخت
• سیستم انتقال فاضلاب
• حوضچه های ضدعفونی
• محل مناسب برای کود خشک کردن
• پارکینگ و …

قفس پرورش مرغ به گونه ای طراحی می شود که کفی آن همانند کشو بوده و به راحتی جابجا می شود. در انتهای دوره توسط این کفی کشویی می توان به راحتی مرغ ها را بارگیری نمود و یا به هنگام جوجه ریزی، فرایند انتقال جوجه ها با این کفی راحت تر خواهد بود. ناگفته نماند که کفی مورد استفاده در قفس پرورش مرغ گوشتی معمولا مستحکم بوده و انعطاف لازم را دارد تا مشکلات زخمی شدن و تاول زدن پاها و جراحات سینه در اثر بستر سفت به وجود نیاید.

احداث مرغداری به روش پرورش در قفس نیاز به سرمایه و هزینه زیادی دارد. اما نرخ بازدهی (حدودا 31 درصد) و بازگشت سرمایه مناسبی دارد. به طور متوسط بازگشت سرمایه این نوع شیوه پرورش، سه سال و نیم می باشد.