آشنایی با انواع روش های موثر و بهینه جهت گرم کردن گلخانه های خانگی و صنعتی در فصل زمستان
یکی از اصول اصلی راه اندازی گلخانه ، تامین گرمای مناسب برای گل ها و گیاهان است تا به رشد انواع میوه ها و سبزیجات در فصل های سرد سال منجر شود. بنابراین قبل از راه اندازی گلخانه باید روش های بهینه ای را برای گرم کردن گلخانه خود در نظر گرفته باشید.
محصولات کشاورزی و گیاهان نسبت به تغییرات آب و هوایی و دماهای سرد و یا زیاد گرم ، حساس و آسیب پذیر می باشند. از این رو در فصل های سرد سال ، از تجهیزات گرمایشی مخصوصی برای کنترل و تأمین گرمای مطلوب در گلخانه ها استفاده میشود که از جمله انها می توان به هیتر گلخانه اشاره کرد که مخصوص این کار ساخته شده اند.
با توجه به اهمیت موضوع گرمایش گلخانه، در این نوشتار از وبلاگ اندیشه سبز راهکارهای ساده برای حفظ گرمایش گلخانه ها برای شما عزیزان آماده کرده ایم. با رعایت این موارد و به کار بردن روش های گفته شده می توانید علاوه بر حفظ بیشتر گرما ، تا حد زیادی در مصرف سوخت گلخانه خود صرفه جویی نمایید.
اهمیت تامین گرمای مناسب در انواع گلخانه ها
گل ها و گیاهان نیز مانند هر جاندار دیگری در محدوده دما و رطوبتی خاصی ، بهترین عملکرد و رشد را خواهند داشت، همانطوری که ما انسان ها در دمای بسیار پایین و یا بسیار بالا قادر به زندگی نخواهیم بود، این موجودات بی زبان نیز شرایطی مشابه را در دما و رطوبت بسیار بالا و یا بسیار پایین تجربه می کنند.
در مقاله اهمیت رطوبت برای گل ها و گیاهان به صورت کامل به مسئله رطوبت پرداخته شده است. اما در این نوشته قصد بررسی اهمیت دما برای گلخانه و بیان روش های موثر تامین حرارت لازم را داریم.
در دمای پایین چه بلایی بر سر گیاهان می آید؟
گیاهان و سبزیجات در محدوده دمایی 18 الی 26 درجه سانتی بهترین عملکرد را خواهند داشت و هر چه قدر که میزان دمای محیط افزایش یابد، سطح فتوسنتز و در نتیجه سرعت رشد گل ها و میوه دهی آنها نیز افزایش خواهد یافت، البته توجه کنید که برخی از میوه ها گرمسیری هستند و به دمای بالاتری نیاز دارند.
زمانی که گیاهان و سبزیجات در معرض هوای سرد قرار می گیرند، با فعال کردن مسیرهای متابولیکی که سلول های آنها را در برابر سرما محافظت می کند، به دمای سرد پاسخ می دهند. یکی از راهبردهای حفاظتی گیاهان، انباشتن قندها در بافت های گیاهی است که دمای شکل گیری یخ را کاهش می‌دهد، این اتفاق دقیقا شبیه به اثر ریختن نمک بر روی جاده ها است که مانع از تشکیل یخ می شود.
گیاهان تا حدی می توانند دمای پایین را تحمل کنند. افت غیرمنتظره دما اغلب باعث مرگ گیاهان می شود، به خصوص زمانی که در حال شکوفه زدن هستند. آب می تواند در داخل سلول های گیاه یخ بزند و باعث انبساط آن و از بین رفتن گیاه از داخل شود. حتی پس از افزایش دما نیز شاهد پژمردگی آنها خواهید بود که همانند سابق نمی شوند، بنابراین بهترین راهکار ، حفظ مداوم دما و جلوگیری از کاهش آن است.
راهکارهای عملی جهت کاهش مصرف سوخت گلخانه
روش های مختلفی جهت گرم کردن گلخانه و جلوگیری از سرمازدگی محصولات وجود دارد که در ادامه این مقاله به تمامی این روش ها اشاره خواهند شد که برای گرم کردن گلخانه های خانگی و گلخانه های صنعتی کاربرد خواهد داشت. اما قبل از پرداختن به این روش ها ، بهتر است با تکنیک ها و راهکار های گرم نگه داشتن گلخانه آشنا شوید تا از مصرف بی رویه سوخت و یا برق جلوگیری کنید. در نوشته بهینه سازی گرمایش گلخانه به تمام تکنیک ها و راهکارهای لازم در جهت کاهش میزان مصرف سوخت گلخانه پرداخته شده که مطالعه آن را شدیدا توصیه میکنیم. اما در ادامه به مهم ترین این اقدامات اشاره شده است :
انتخاب محل جغرافیایی مناسب برای گلخانه
در مکان تاسیس گلخانه باید نور کافی وجود داشته باشد، نور یکی از عوامل اصلی رشد گیاهان و البته گرم شدن گلخانه در فصل های سرد سال است که میزان مصرف سوخت را به شدت کاهش خواهد داد. در صورتی که گلخانه را در جهت شرق به غرب یا بالعکس بنا کنید، میزان نور بیشتری دریافت خواهد کرد.
در نزدیکی احداث گلخانه نباید هیچ عامل سایه اندازی مانند درخت های بلند و ساختمان وجود داشته باشد چون که بر رشد گیاهان و دمای کلی گلخانه تاثیر خواهد گذاشت. بهتر است مکانی مسطح و هموار را برای ساخت انتخاب کنید تا حداکثر میزان نور را دریافت کند. هم چنین از نصب بادشکن ها غافل نشوید تا باد و طوفان های شدید، آسیبی به سازه گلخانه وارد نکند.
تمامی این نکات مهم در مقاله مکان احداث گلخانه مورد بحث قرار گرفته اند که مطالعه آن را بسیار حائز اهمیت نموده است.
استفاده از کمپوست در گلخانه
استفاده از کمپوست به مقدار مناسب علاوه بر افزایش کیفیت و سرعت رشد محصولات ، باعث حفظ گرما نیز در سطح خاک میشود. زیرا بر اثر فعالیت میکروارگانیزم ها و تجزیه مواد آلی در کمپوست ، گرما ایجاد میشود. این گرما می تواند تا حدودی ریشه گیاه را در برابر سرما مقاوم نگه دارد.
در گلخانه ها برای آبیاری گیاهان به هیچ وجه نباید از آب سرد استفاده شود ، زیرا آب سرد می تواند ریشه های گیاهان را پژمرده نماید. برای گرم کردن آب مورد آبیاری می توانید از کمپوست استفاده نمایید.
بدین صورت که شبکه از لوله هایی آبی را در زیر کمپوست قرار دهید. این آب به دلیل گرمای ناشی از کمپوست گرم شده و بدین ترتیب می توانید محصولات را با این آب آبیاری نمایید.
استفاده از اشیاء با ویژگی ذخیره حرارتی
در گلخانه ها بیشترین نیاز به گرما در طی شب احساس میشود. از این رو بسیاری از افراد برای ذخیره گرما در طول روز و بهره بردن از آن در شب از اجسام و موادی که حجم حرارتی بالایی دارند ، استفاده می کنند. از جمله این روش می توان به ظرف های پلاستیکی آب ، دیوارهای آجری و … اشاره نمود.
آب از ظرفیت حرارتی حجمی بالایی برخوردار است. با قرار دادن آب در ظرف های پلاستیکی سیاه می توان گرما و نور زیادی جذب کرد تا به گرم ماندن گلخانه در شب هنگام کمک کند، چرا که آب دیر تر سرد می شود. البته اگر در گلخانه خود مکان اضافی ندارید، نیازی به استفاده از این روش نیست، در ادامه به انواع روش های موثر گرمایش گلخانه اشاره شده است.
در نتیجه این کار، آب داخل ظرف در طول روز گرم شده و به هنگام شب گرمای خود را به گلخانه منتقل مینماید. حتی برخی از گلخانه داران از بشکه های بزرگ سیاه رنگ در این زمینه بهره می برند.
اگر گلخانه شما محدودیت فضایی نداشته باشد ، می توانید با ایجاد یک دیوار سنگی یا آجری در داخل گلخانه در طول روز گرما ذخیره نمایید. بهترین مکان برای ایجاد دیوار آجری و محل قرار دادن بشکه ها ، در امتداد ضلع جنوبی گلخانه می باشد. زیرا در این صورت نور بیشتری به خود جذب می کنند.
عایق بندی پوشش گلخانه
عایق بندی به عنوان یک اصل مهم در جلوگیری از هدر رفت گرما ، باید به طور اصولی در گلخانه رعایت شده باشد.
بسیاری از گلخانه داران جهت جلوگیری از بالا رفتن هزینه ها ، از نایلون های مخصوص گلخانه جهت پوشش آن استفاده می کنند. این نایلون ها تا حد زیادی گرما را از دست خواهند داد و سبب افزایش مصرف انرژی در فل زمستان می شوند. با انجام کمی هزینه بیشتر می توانید از ورق های پلی کربناتی دو جداره استفاده کنید تا به شدت از هدررفت گرما جلوگیری خواهد کرد.
هم چنین دیوارهای پایینی گلخانه را به صورت ضخیم و مرتفع بسازید تا سرمای بیرون را به داخل گلخانه جذب نکند. استفاده از دیوارهای آجری یا بتنی برای این منظور توصیه می شود. جهت وزش باد غالب را پیدا کنید و سمت مربوطه را پوشش های قوی تری عایق بندی کنید. یعنی هم از پلی کربنات دوجداره و هم نایلون های حبابدار می توانید استفاده کنید.
پایین نمودن سطح و بستر گلخانه
در نگاه اول بیشتر افراد فکر می کنند که سطح های پایین زمین نسبت به سطح بالای آن سردتر می باشند. اما واقعیت این است که در زمستان سطح پایینی زمین گرمتر از بستر آن می باشد. در اصل هر چقدر به عمق زمین برویم ، درجه حرارات ثابت تر و همیشه بالاتر از درجه انجماد است. بنابراین بد نیست که بستر گلخانه را کمی پایین تر از سطح زمین حفر کنیم. بدین ترتیب زمین می تواند به تثبیت بهتر دما در داخل گلخانه کمک کند.
استفاده از ترموستات محیطی در گلخانه
این اقدام مانع از هدر رفت سوخت و برق شده و دمای گلخانه را به شکل دقیقی تنظیم خواهد کرد، کافیست یک یا چند ترموستات محیطی را در گلخانه نصب کرده و به سیستم های گرمایشی متصل کنید. ترموستات یا همان دماسنج محیطی ، به صورت مداوم دمای گلخانه را مورد سنجش قرار داده و در صورت پایین بودن دما ، اجازه کار هیترها را خواهد داد.
هم چنین به محض رسیدن دمای کلی گلخانه به مقدار تنظیم شده توسط کاربر، هیترها را خاموش کرده و مانع از افزایش دما و مصرف بی رویه سوخت خواهد شد. این اقدام جهت هوشمند سازی گلخانه است و علاوه بر آن می توانید سیستم های رطوبتی، آبیاری و روشنایی را نیز هوشمند سازی کنید که نیاز به حضور کاربر در گلخانه به حداقل خواهد رسد.
انواع روش های موثر و به صرفه جهت گرم کردن گلخانه های خانگی
حال که با شیوه های بهینه سازی گلخانه و جلوگیری از هدر رفت گرمایی آشنا شدید، نیاز است که با انواع روش های مناسب و کاربردی جهت گرم کردن گلخانه های کوچک و خانگی آشنا شوید، در ادامه به روش های گرم کردن گلخانه های بزرگ و صنعتی نیز پرداخته خواهد شد. دقت کنید که گرم کردن گلخانه های خانگی با کمترین هزینه امکان پذیر است و با توجه به اینکه استفاده از پلی کربنات یا شیشه دو جداره در ساخت گلخانه خانگی هزینه زیادی را از شما نخواهد گرفت، بنابراین میزان مصرف سوخت تا حد قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
هیتر برقی فن دار مخصوص گلخانه خانگی
بخاری های برقی تکفاز بهترین گزینه برای استفاده در گلخانه های خانگی هستند چرا که بدون نیاز به نصب دودکش و سایر ملزومات ، قادر به تامین گرمایی کاملا پاک در کمترین زمان ممکن خواهند بود. در هر زمانی می توانید بخاری را روشن کرده و در زمان های غیر ضروری نیز می توانید آنها را خاموش کنید.
یکی از بخاری برقی های مناسب برای گلخانه خانگی در صفحه هیتر برقی فن دار معرفی شده است که با برق تکفاز خانگی کار می کند و دارای گارانتی 1 ساله و خدمات پس از فروش 10 ساله از طرف اندیشه سبز می باشد.
بخاری گازی برای گلخانه های کوچک
گاز ارزان ترین سوخت در دسترس است، می توانید یک بخاری گازی را در گلخانه خانگی خود نصب کنید تا گرمای مورد نیاز را تامین کند، دقت کنید که هیترهای گازی فن دار هم وجود دارند که به دلیل وجود فن در آنها ، گرما را تا عمق بیشتری از گلخانه هدایت می کند، اما به دلیل قیمت بالا برای گلخانه های خانگی صرفه نخواهد داشت.
هیتر تابشی برای گلخانه خانگی
در این سیستم ، گرما از طریق المنت های حرارتی تولید شده و توسط امواج مادون قرمز به سطح گل ها و گیاهان می رسد. نسبت به هیترهای برقی فن دار گرمای بیشتری مصرف می کنند و تنها قسمت زیرین خود را گرم می کند، اما گرمایی کاملا پاک تولید می کنند. در مقاله مزایا و معایب هیتر تابشی می توانید به اطلاعات کاملتری در این مورد دست پیدا کنید.
روش گرمایش از کف به کمک پکیج خانگی
اگر گلخانه خود را در بالکن و یا نزدیکی دیوار خانه بنا کرده اید، به راحتی می توانید لوله آب گرم پکیج خانگی را به آن وصل کنید تا سیستم گرمایشی کاملا ارزان را برای گلخانه کوچک خود فراهم کنید.
کافیست در کف و دیوارهای گلخانه خود تعدادی لوله مارپیچی قرار دهید و آن را به پکیج خانه خود متصل کنید تا آب گرم جریان یافته در لوله ها به گرم شدن گلخانه کمک کند، جهت جلوگیری از هدر رفت گرما، حتما از پلی کربنات های دو جداره استفاده کنید و گلخانه را در سمت شرقی خانه بنا کنید.
روش های بهینه گرمایش گلخانه های صنعتی و بزرگ
گرمایش در گلخانه های بزرگ و صنعتی کمی متفاوت است، این گلخانه ها برای گرم شدن به حرارت و انرژی بسیار بیشتری نیاز دارند، بنابراین هزینه گرمایشی زیادی نیز باید صرف این کار شود. تجهیزات گرمایشی معرفی شده در ادامه ، جزو به صرفه ترین روش ها هستند که هزینه نصب و راه اندازی کمی داشته و قیمت مناسب تری نیز دارند. اگر دارای گلخانه هیدروپونیک هستید، توصیه می کنیم مقاله گرمایش گلخانه های هیدروپونیک را مطالعه کنید.
کوره هوای گرم
این هیترها که مخصوص گلخانه ساخته شده اند، به نام هیتر گلخانه نیز شناخته می شوند. دارای کوره و تعدادی کویل های فولادی بوده که گرمای تولید شده در آنها به صورت غیر مستقیم از طریق فن ها وارد گلخانه شده و به گرمایش سراسری سالن کمک می کند.
این هیتر مخصوص گلخانه ، دارای سیستم لوله کشی بوده که آلاینده ها و دودهای سمی از طریق آن به محیط بیرون انتقال داده می شود و فن های دمنده پرقدرت تعبیه شده در پشت کوره و کویل ها ، هوای ورودی را به هوایی گرم تبدیل کرده و وارد سالن می کند.
در صفحه هیتر گلخانه می توانید انواع آنها را مشاهده کنید، لازم به ذکر است که این دستگاه ها دارای گارانتی 2 ساله و خدمات پس از فروش 10 سال از طرف اندیشه سبز هستند و توسط نماینده های خود کارخانه ، نصب و تست و راه اندازی می شوند. هم چنین در نوشته مزایا و معایب کوره هوای گرم می توانید اطلاعات کاملی را در مورد این شیوه گرمایشی به دست آورید.
یونیت هیتر گلخانه صنعتی
این سیستم نیز قادر به تولید گرمایی کاملا پاک برای انواع گلخانه های صنعتی و بزرگ می باشد و با دارا بودن سیستم گرمایشی مرکزی مصرف انرژی بسیار پایینی دارد. هر یونیت دارای تعدادی کویل فولادی و یک فن دمنده می باشد که آب داغ از طریق سیستم لوله کشی وارد کویل ها شده و فن دمنده تعبیه شده در پشت کویل ها ، هوای سرد را از لوله ها عبور داده و به هوایی کاملا گرم تبدیل می کند.
این سیستم به گرم شدن سراسری هوای گلخانه کمک خواهد کرد و حتی با نصب در قسمت دریچه ورودی هوا، امکان تهویه مطبوع نیز وجود دارد. در نوشته مزایا و معایب یونیت هیتر به تمام اطلاعات مربوط به این سیستم گرمایشی دست پیدا خواهید کرد.
گرمایش از کف گلخانه های صنعتی
این شیوه گرمایشی کاملا بی خطر بوده و گرمایی پاک و یکنواخت را برای تمامی قسمت های گلخانه شما فراهم خواهد آورد. این سیستم متشکل از لوله های مارپیچی بوده که در زیر زمین پنهان شده و به یک بویلر نیز متصل است. آب داغ از بویلر وارد این لوله ها شده و پس از گرم کردن گلخانه ، از سیستم مارپیچی خارج شده و مجددا جهت گرم شدن وارد بویلر می شود. هزینه راه اندازی و نگهداری بالا از معایب این روش است. به دلیل مفصل بودن این مطلب ، مطالعه کامل آن را در مقاله مزایا و معایب گرمایش از کف گلخانه توصیه می کنیم.
استفاده از جت هیترهای برقی
تمام سیستم های گرمایشی معرفی شده در فوق با گاز شهری و یا گازوئیل کار میکنند، در صورتی که در محل احداث گلخانه به این سوخت ها دسترسی نداشته باشید، باید از برق شهری و یا برق تولید شده به واسطه ژنراتور و یا سلول های خورشیدی، گرمای لازم برای گلخانه را فراهم کنید.
جت هیترهای برقی بهترین روش برای این منظور هستند و به دلیل دارا بودن فن های دمنده قوی، گرما را تا عمق بیشتری از گلخانه هدایت خواهند کرد. به عنوان نمونه می توان به جت هیتر برقی 15 کیلو وات اشاره کرد که دارای گارانتی یکساله و خدمات پس از فروش 10 ساله از طرف اندیشه سبز می باشد.
نتیجه گیری
در این مقاله به راهکارهای ساده اما کاربردی جهت حفظ بیشتر گرمای گلخانه اشاره شد. دقت داشته باشید که در کنار تکنیک های فوق، استفاده از یک سیستم گرمایشی گلخانه ضروری خواهد بود که به تفکیک توضیح داده شدند.
با رعایت موارد گفته شده تا حد قابل توجهی می توان از هدر رفت گرما و انرژی جلوگیری نمود و در نتیجه هزینه های مربوط به سوخت را کاهش داد. شایان ذکر است که هیتر های آتش درون مصرف سوخت پایینی دارند و گرمای حاصل از آنها برای رشد گیاهان گلخانه ای بسیار ایده آل می باشد.
در صورتیکه در زمینه گرمایش گلخانه و تهیه بخاری مناسب نیاز به مشاوره دارید، می توانید با شماره زیر تماس گرفته و سوالات خود را از متخصصان اندیشه سبز بپرسید. مجموعه اندیشه سبز صمیمانه آماده ارائه مشاوره رایگان به شما مخاطبان عزیز می باشد.