فوت و فن پرورش ماهی در مزارع شالیزار

در شالیزارها علاوه بر تولید برنج می توان ماهی نیز پرورش داد، ممکن است تاکنون چنین موضوعی را نشنیده باشید ولی یکی از جدیدترین کارهایی که امروزه در مزارع شالیزار انجام می شود، پرورش ماهی است.
طی چند سال اخیر، بسیاری از شالیکارها متوجه شدند در شالیزارها می توان اقدام به پرورش انواع ماهی کرد، به دلیل اینکه در شالیزارها زمین مناسب و آب کافی وجود دارد، می تواند یک محیط مناسب و منحصر به فرد برای پرورش انواع ماهی مخصوصاً ماهی کپور باشد.

بهترین زمان برای پرورش ماهی در شالیزارها چه زمانی است؟
ممکن است این سوال برای بسیاری از افراد ایجاد شود که بهترین زمان برای پرورش ماهی در شالیزارها چه زمانی است؟ به طور کلی در اوایل بهار که اقدام به کاشت نشاءها و برنج میکنند، بهترین زمان برای پرورش ماهی در شالیزارها نیز است.
در نظر داشته باشید هنگامی که طول نشاءها به 20 سانتیمتر رسید، باید مرز بین شالیزار و پناهگاه ماهیها را برداشت تا آنها به داخل شالیزار هدایت شده و بتوانند از مواد مغذی موجود در آب شالیزارها تغذیه کنند.
پس همانطور که متوجه شدید بسته به نوع برنج و زمانی که شالیکارها شروع به کاشت برنج میکنند، زمان رها کردن ماهیها در آب نیز میتواند متفاوت باشد.
مزایای پرورش ماهی در شالیزارها
پرورش ماهی در شالیزارها می تواند مزیت های زیادی داشته باشد به همین دلیل امروزه بسیاری از افراد اقدام به پرورش ماهی در مزارع برنج می کنند؛ از مهمترین مزایای این کار می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- به دلیل حرکت ماهیها در بین شالیزارها، امکان افزایش محصول برنج وجود دارد.
- شالیکارها و صاحبان زمین میتوانند از آن به منظور تامین ماهی مصرفی خود و یا افزایش درآمد استفاده کنند.
- سبب استفاده دو منظوره از شالیزارها شده و همین موضوع میتواند هزینههای اضافی برای تاسیس حوضچههای پرورش ماهی را کاهش دهد؛ علاوه بر این، سبب صرفه جویی در وقت و انرژی افراد میشود.
- در مزارع برنجی که ماهی پرورش داده میشود، میزان رشد گیاه برنج، طول پنجه زنی و تعداد برنج در هر خوشه، نسبت به شالیزارهای دیگر بیشتر است. علاوه بر این، حجم برنج و اندازه دانههای آن نیز بزرگ و حجیمتر میباشد. یکی از دلایل چنین عملکردی استفده از فضله ی ماهی ها به عنوان کود می باشد.
مراحل اولیه پرورش ماهی در شالیزارها
در ابتدا در جهت شیب شالیزار و قسمت پایین دست آن، اقدام به تاسیس حوضچههای پرورش ماهی میکنند؛ این حوضچهها 5 تا 10 درصد کل شالیزارها را شامل میشود.
سپس با مشورت ستاد کل شیلات منطقه، اقدام به ریختن بچه ماهیها در این حوضچه و پرورش اولیه آنها میکنند، این کار علاوه بر اینکه سبب آماده شدن شالیزار و بزرگتر و محکمتر شدن نشاءها میشود، میتواند ماهیها را نیز به منطقه عادت داده و سبب بزرگتر شدن آنها شود.
پس از رشد نشاءها، کشاورزان میتوانند مرزهای بین شالیزار و حوضچه پرورش ماهیها را برداشته و به مرور ماهیها را برای ورود به شالیزارها آماده کنند.
زمان صید ماهیان پرورش یافته در شالیزار
کشاورزان در صورت تمایل میتوانند پس از برداشت محصول برنج، به طور مجدد اقدام به پرورش ماهی کنند. به این منظور دوباره ماهیها را به سمت حوضچهها حرکت داده و پس از برداشت محصول و خشک شدن زمین، اقدام به بالا آوردن جریان آب کرده و دوباره ماهیها را به شالیزارها هدایت میکنند.
این کار میتواند تا اوایل آبان ماه ادامه پیدا کند، در این زمان ماهیهای کپور به اندازه کافی رشد کردند و میتوان آنها را صید کرد.
البته در این موقع نیاز است تا شالیزار برای کشت بعدی برنج آماده شود، به همین دلیل اواخر آبان ماه بهترین زمان برای صید ماهیان پرورش یافته در شالیزارها است.
نکات مهم برای پرورش ماهی در مزارع شالیزار
برای پرورش ماهی در مزارع شالیزار یک سری نکات مهم و حیاتی وجود دارد که در ادامه این متن از کارخانه اندیشه سبز به معرفی مهم ترین آنها میپردازیم :
- بهتر است از اواخر اسفند ماه به اداره شیلات، جهت بررسی وضعیت زمین و ارائه خدمات مراجعه کنید تا دچار کمبود وقت و زمان نشوید.
- میزان سم و کود استفاده شده برای مزارع شالیزار باید کنترل شده باشد تا آسیبی به ماهیان وارد نشود.
- قبل از شخم زدن زمین برای نشاکاری، باید حوضچه پرورش ماهی را در زمین ایجاد کرد تا گل و لایه حاصل از شخم زدن وارد حوضچهها نشود؛ پس در نظر داشته باشید قبل از هرگونه اقدام برای شالیکاری باید حوضچه پرورش ماهی ساخته و دیواره محکم اطراف آن کشیده شود.
- محیط نگهداری بچه ماهیها باید کاملاً تمیز و مناسب باشد.
- برای بررسی وضعیت کلی ماهیها و میزان رشد آنها، بهتر است پس از هر ماه اقدام به زیست سنجی ماهیها با وزن کردن آنها کنید.
- در نظر گرفتن محیط مناسب برای تاسیس حوضچه و تمیز کردن آن از هرگونه ماده خارجی مانند علفهای هرز یا جانورانی مانند قورباغه، از اهمیت زیادی برخوردار است که برای حفظ سلامت ماهی و رشد بهتر آنها باید به آن توجه کنید.
بهترین ماده غذایی برای رشد ماهی در مزارع شالیزار
برای پرورش ماهی در مزارع شالیزار، میتوان از غذاهای دستی و سالم از جمله گندم، جو، آرد گندم، کنسانتره برنج، سبوس گندم و… استفاده کرد.
این مواد علاوه بر اینکه سبب رشد بهتر ماهیها میشوند، برای محیط شالیزارها نیز ضرری ندارند. در نظر داشته باشید غذای ماهیان کپور باید در تشتکهای مخصوص قرار گرفته و سپس وارد آب شود تا آنها بتوانند از این مواد غذایی بهتر استفاده کنند. علاوه بر این، برای برخی از گونههای ماهی میتوان از گیاهان تازه مانند شبدر و یونجه نیز استفاده کرد.
مراقبت های ویژه در شالیزار جهت پرورش ماهی
کسانی که تمایل دارند اقدام به پرورش ماهی در مزارع برنج کنند، بهتر است نکات مراقبتی و مهم زیر را در نظر داشته باشند:
- در ابتدا باید تمامی علف های هرز که علاوه بر ایجاد محدودیت برای رشد برنج، سبب آزار و اذیت ماهی ها یا تجمع جانوران موذی مانند قورباغه و مار می شود را جمع آوری کنید.
- برای پرورش ماهی در مزارع شالیزار، بهتر است از غذاهای طبیعی برای ماهیان مانند برنج نیم دانه یا سبوس برنج استفاده نمایید.
- میزان سموم اضافه شده به شالیزار را کنترل کرده و از روش های تخصصی برای آنها استفاده کنید تا مشکلات و بیماری برای ماهی ایجاد نکند.
- تمامی عوامل مناسب برای رشد و پرورش ماهی مانند میزان اکسیژن، PH و درجه حرارت آب را به خوبی بررسی و اندازه گیری کنید.
- هر چند وقت یکبار ماهیان را مورد زیست سنجی قرار دهید تا از میزان رشد و نمو آنها اطلاع پیدا کنید.
- تمامی موارد بیماری یا مرگ ماهی مانند آلودگی های انگلی و بیماری های احتمالی را کنترل کرده و آنها را برطرف کنید.
آیا ادامه پرورش ماهی ها در شالیزار پس از برداشت برنج ممکن است؟
یکی از بزرگترین مزیت هایی که پرورش ماهی در شالیزارها دارد، این است که می توان به طور مجدد اقدام به پرورش ماهی در آنها کرد. در این شرایط به دلیل اینکه ساقه های برنج بریده شدهاند، انواع لاروهای کرم ساقه خوار درون آنها وجود دارد و ماهیان می توانند از آنها تغذیه کنند. علاوه بر این، دانه های برنجی که در مزارع و شالیزارها باقی مانده اند نیز می توانند به مصرف ماهی ها برسند.
نکات تکمیلی در مورد پرورش ماهی در مزارع شالیزار
در صورتی که تمایل به پرورش ماهی در مزارع شالیزار دارید بهتر است به نکات زیر توجه داشته باشید:
- یکی از مهمترین فاکتورها برای پرورش ماهی، مکان یابی زمین است به طوری که شما باید بهترین و مناسبترین قسمت زمین را برای پرورش ماهی انتخاب کنید.
- حتماً کرت بندی و دیوارسازی را در مزارع پرورش ماهی در اولویت قرار داده و به ارتفاع و ابعاد استاندارد آن توجه کنید.
- به زمان مناسب جهت رهاسازی بچه ماهیها توجه کرده و آنها را در موقعی به آب رها کنید که دما و شرایط مناسب باشد.
- قبل از انجام این کار با افراد با تجربه و ماهر مشورت کرده و در مورد تمامی شرایط با آنها صحبت کنید.
- تمامی شرایط منطقه ای برای پرورش ماهی را در نظر گرفته و به طور مرتب آنها را بررسی و چک کنید.
سخن پایانی
یکی از بهترین اقداماتی که امروزه شاهد گسترش آن هستیم، پرورش ماهی در شالیزارهای برنج است. این کار می تواند به عنوان یک منبع درآمد برای شالیکارها و صاحب زمین در نظر گرفته شود. علاوه بر استفاده از مزارع پرورش ماهی، در شالیزارها نیز می توان محیطی مناسب فراهم کرده و اقدام به پرورش انواع ماهی های خوراکی از جمله کپور کرد.