پرورش سیر در گلخانه با آموزش ها و تجهیزات لازم

آموزش راه اندازی گلخانه پرورش سیر

سیر گیاهی پرخاصیت و با ارزش غذایی بالا است، که تقریباً در تمامی مناطق جهان، به غیر از جنگلهای استوایی و قطب می روید. سیر یک گیاه تکثیر شونده است که ساقه های بلند و نرم آن در بیرون از خاک و پیاز آن درون خاک جای می گیرد. هر پیاز سیر، شامل چندین حبه (سیرچه) می باشد. هر سیرچه نیز پس از کشت، می تواند به 8 الی 10 سیرچه دیگر تکثیر شود. تاریخچه کشت و استفاده از سیر، به حدود 2000 سال پیش و آسیای مرکزی و شرق منطقه مدیترانه، باز می گردد.

امروزه خواص بیشمار سیر، در پیشگیری از بسیاری از بیماریها، بر کسی پوشیده نیست. به همین دلیل، بازار خرید و فروش این گیاه معجزه گر، بسیار پر رونق است و افراد بسیاری از طریق کشت و فروش سیر و محصولات آن (همچون پودر سیر و …) ، امرار معاش می کنند. سیر از جمله سبزی های پیازی است که امکان کشت آن در مکان های مختلف، از جمله مزارع، باغچه منزل و همچنین گلخانه وجود دارد.

در این مقاله از وبسایت اندیشه سبز ، تمامی آنچه را که لازم است در ارتباط با نحوه پرورش سیر در گلخانه بدانید، بطور کامل آموزش خواهیم داد.

مزایای پرورش سیر در گلخانه در مقایسه با زمین های کشاورزی سنتی

برخلاف کشت به روش سنتی و روی زمین های کشاورزی، در کشت گلخانه ای امکان کاشت، داشت و برداشت سیر در تمامی فصل های سال وجود دارد.

کشت گلخانه ای سیر، در تمامی استان های کشور، با رعایت شرایط بهینه برای رشد این محصول، مقدور می باشد.

در کشت گلخانه ای سیر، امکان کنترل کامل شرایط محیطی و آب و هوایی برای رشد گیاه از جمله دما، رطوبت و … ، حفاظت از محصول در برابر وزش شدید باد، بارش برف، باران و تگرگ وجود دارد.

از آنجائیکه احتمال ورود آفات و حشرات موذی به فضای بسته گلخانه ها، در مقایسه با فضای باز زمین های کشاورزی کمتر می باشد، کنترل این آفات و آسیب ها و بیماریهای ناشی از آنان نیز آسان تر و بهتر انجام می پذیرد.

به دلیل بسته بودن فضای گلخانه ها و جلوگیری از تبخیر بیش از حد رطوبت خاک و گیاهان، برای آبرسانی محصولات، به آب کمتری در مقایسه با زمین های کشاورزی سنتی نیاز خواهد بود.

معایب پرورش سیر در گلخانه در مقایسه با زمین های کشاورزی سنتی

هزینه اولیه بالا که بخش عمده این هزینه ها صرف احداث گلخانه، می گردد. البته این هزینه در دوره های بعدی، از طریق سود حاصل از فروش محصولات، جبران می شود.

مراقبت از محصولات در کشت گلخانه ای، نیازمند دقت و حساسیت بالایی است. شما باید به سطح دما، رطوبت، تهویه و سایر فاکتورهای مربوط به رشد محصولات گلخانه ای در طول روز، نظارت داشته و در موارد لزوم نسبت به تنظیم و تغییر هریک از آنان اقدام نمایید. البته کنترل صحیح و دائمی شرایط گلخانه را می توانید از طریق خرید تجهیزات (وسایل گرمایشی و سرمایشی، رطوبت ساز، سیستم تهویه و …) باکیفیت و مطمئن تضمین نمایید.

بدین منظور باید تجهیزات مورد نظر را از گروه ها و فروشگاه های معتبر و با سابقه، که محصولات آنان کاملاً استاندارد و به لحاظ کارکرد، بازدهی و خدمات پس از فروش قابل اطمینان می باشند، خریداری نمایید.

گروه اندیشه سبز، تولید کننده انواع تجهیزات گلخانه ای پیشرفته، با راندمان بسیار عالی، طراحی و سیستم استاندارد، عملکرد مطمئن و تضمینی، گارانتی 24 ماهه و 10 سال خدمات پس از فروش، افتخار آن را دارد که توانسته گامی مؤثر، در جهت تأمین اهداف این صنعت بردارد.

سازه مناسب برای احداث گلخانه پرورش سیر

سازه گلخانه ها برحسب شکل ظاهری، نوع مواد بکار رفته در ساخت اسکلت و بخش پوششی آن، میزان مقاومت و دوام در مقابل عوامل استهلاکی و شرایط جوی، نوع کاربرد و … به دسته های مختلفی تقسیم بندی می شوند که از جمله مهم ترین آنان می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

یک. گلخانه های تونلی یا استوانه ای:

سقف این نوع گلخانه ها، به شکل کمانی بوده و معمولاً در عرض 6 الی 10 متر و ارتفاع 2 الی 4 متر، طراحی می گردند. از جمله مزایای این نوع سازه، می توان به هزینه ساخت پایین تر، گرمایش سریع در زمستان (به دلیل عرض و ارتفاع کمتر) و در نتیجه کاهش نیاز به مصرف سوخت، سهولت تهویه هوا و کنترل رطوبت و دما و … اشاره نمود. این گلخانه ها به دلیل ارتفاع کم، برای کشت محصولات بوته بلند، مانند فلفل دلمه، انواع گوجه فرنگی و … مناسب نمی باشند، اما شما می توانید براحتی در آن، اقدام به کشت سیر و سایر انواع صیفی جات و سبزیجات، زعفران و گیاهان دارویی نمایید.

دو. گلخانه های طرح اسپانیایی:

این نوع سازه ها، اغلب با استفاده از پروفیل های فولادی، پلی کربنات یا پلاستیک های uv، ساخته شده و سقف آن نیز به شکل کمانی طراحی می گردد. گلخانه های طرح اسپانیایی معمولاً دارای ارتفاع 6 متر بوده و در مقایسه با سایر سازه ها، از استحکام و مقاومت بیشتری برخوردارند و در عین حال قیمت تمام شده برای ساخت آن هم، کمتر می باشد. در گلخانه های طرح اسپانیایی علاوه بر سیر، امکان کشت انواع صیفی جات و سبزیجات، از جمله انواع بوته بلند و ساقه بلند مانند گوجه، خیار و … نیز وجود دارد.

سه. گلخانه های ایرانی:

گلخانه های ایرانی به لحاظ ظاهری شبیه به گلخانه های طرح اسپانیایی هستند، اما مقاومت و دوام کمتری در مقایسه با گلخانه های اسپانیایی دارند. این گلخانه ها، در اشکال تک اسپن و مولتی اسپن احداث می گردند.

پوشش این نوع سازه، از ورق های پلی کربنات و پلاستیک های uv و اسکلت آن، از پروفیل های فولادی، گالوانیزه و یا میلگرد ساخته می شود. معمولاً عرض و ارتفاع آن هم به ترتیب، 8 و 6 متر می باشد. در گلخانه های ایرانی هم می توانید اقدام به پرورش سیر و انواع محصولات کشاورزی نمایید.

چهار. گلخانه های شیشه ای:

پوشش این نوع سازه های گلخانه ای، با استفاده از شیشه های نشکن، مقاوم و ضد اشعه های ماورابنفش و اسکلت آن از قوطی های فولادی، پروفیل های فولادی و … ساخته می شود. به همین دلیل، هزینه تمام شده گلخانه های شیشه ای، در مقایسه با دیگر سازه ها، بیشتر می باشد. اما در عین حال، این نوع گلخانه ها، از مقاومت و دوام بالاتری نیز در مقایسه با سایر سازه ها برخوردارند. گلخانه های شیشه ای، معمولاً دارای دیواره های بلندی بوده و سقف آنان نیز به شکل نیم دایره، مستطیلی یا مثلثی طراحی می گردد.

با توجه به ارتفاع بلند این نوع گلخانه ها، امکان کشت انواع سبزیجات و صیفی جات بوته بلند و سایر محصولات از جمله سیر، در آن وجود دارد.

البته سازه های مذکور، دارای ویژگیها، کاربردها و مزایا و معایب دیگری نیز هستند، که تمام این ها در مقاله معرفی انواع طرح و سازه گلخانه به تفصیل شرح داده شده است.

انواع گونه های سیر

شما می توانید بعنوان پرورش دهنده، گونه های مختلفی از سیر را، در گلخانه خود کشت نمایید. از جمله گونه های سیر می توان به سیر سفید یا معمولی، سیر صورتی، سیر قرمز، سیر اسپانیولی یا روکامبول، سیر کمسومولتس، سیر بوگوسلاوسکی، سیر الکور، سیر گافوریان و … اشاره نمود.

تجهیزات مورد نیاز برای پرورش سیر در گلخانه

تجهیزات گرمایشی

دمای مناسب برای پرورش سیر در گلخانه، بین 9 الی 28 درجه سانتیگراد می باشد. جهت تأمین دمای بهینه برای محصول، در فصل زمستان و در کل ایام سرد سال، باید با استفاده از سیستم های گرمایشی استاندارد و مرغوب، اقدام به گرم نمودن گلخانه نمایید.

جهت بالا بردن دمای گلخانه، معمولاً از سیستم های گرمایشی مرکزی و یا موضعی استفاده می گردد.

سیستم حرارتی مرکزی بیشتر، برای گلخانه های با مساحت بالای 4 هکتار، اجرا می شود و در آن، بخار آب یا آب داغ، عامل انتقال گرما به بخش های مختلف گلخانه می باشد. در این سیستم گرمایشی، که به آن سیستم حرارت دیگ بخار نیز می گویند، تمام گلخانه های موجود در یک محوطه، توسط یک سیستم گرم می شوند. ابتدا آب یا بخار، توسط یک یا چند دیگ بخار داغ شده، سپس از طریق لوله ها، به بخش های مختلف گلخانه، هدایت می شوند.

هیترهای منفرد یا تراکمی، بخاری های همرفتی یا کنوکسیونی و بخاری های تابشی با انرژی پایین و … نیز در دسته سیستم گرمایشی موضعی قرار می گیرند.

با وجود آنکه امروزه، انواع بسیار متنوعی از هیترهای صنعتی در بازار موجود می باشد، اما تمام این هیترها مناسب محیط گلخانه نیستند. استفاده از هیترهای نامناسب یا غیراستاندارد، می تواند میزان مصرف سوخت و هزینه های مربوطه را بالاتر برده و حتی (به دلیل عدم تولید گرمای کافی، انتشار گازهای آلاینده و …) به محصولات آسیب جدی وارد سازد. برای اینکه انواع هیترهای گلخانه ای استاندارد و ویژگیها و مزایای آنان را به خوبی تشخیص داده و با خیالی آسوده، اقدام به خرید سیستم گرمایشی مناسب برای گلخانه خود نمایید، توصیه می کنیم مقاله بهترین هیتر برای گلخانه را حتماً مطالعه کنید.

تجهیزات سرمایشی

معمولاً برای خنک سازی گلخانه ها، از سیستم خنک کننده مه پاش و سیستم فن و پد، استفاده می گردد. سیستم فن و پد سلولزی، که با نام سیستم سرمایشی تبخیری هم شناخته می شود، رایج ترین روش برای کاهش دما در گلخانه ها به شمار می رود.

روش عملکرد سیستم فن و پد سلولزی، بدین صورت است که ابتدا هوای گرم بیرون، توسط فن وارد محیط دستگاه شده و قبل از ورود به داخل گلخانه، از پد سلولزی عبور می کند. گرمای هوا به هنگام عبور از پد سلولزی، توسط آبی که بر روی پد جریان دارد، جذب می گردد و در نتیجه دمای آن پایین آمده و هوای خنک، وارد گلخانه می گردد.

سیستم پد و فن، در عین سادگی ساختار، یکی از مؤثرترین و در عین حال پربازده ترین روشهای سرمایشی در گلخانه ها محسوب می گردد. پد سلولزی به کار رفته در این سیستم، علاوه بر خنک سازی هوا، بوی نامطبوع و گرد و غبار موجود در هوای بیرون را نیز جذب نموده و هوای پاک و سالم را وارد گلخانه می سازد. البته تمام این ها، به کیفیت پد و فن بکار رفته در آن بستگی دارد.

در صفحه محصول پد سلولزی گلخانه می توانید توضیحات کامل این محصول را بخوانید، هم در صفحه فن تهویه با انواع فن های مناسب برای گلخانه آشنا خواهید شد که دارای گارانتی 1 ساله و خدمات پس از فروش 10 ساله توسط گروه اندیشه سبز می باشد.

تجهیزات رطوبت ساز و مه پاش

یکی از فاکتورهای تعیین کننده در رشد و نمو محصولات، کمیت و کیفیت آنان و همچنین کنترل آفات و بیماریها در گلخانه، رطوبت می باشد. محدوده بهینه برای رطوبت نسبی هوای گلخانه، 50 الی 65 درصد در نظر گرفته می شود. زمانیکه رطوبت هوای گلخانه کاهش می یابد، باید با استفاده از انواع مه پاش های نازلی، رطوبت سازهای اولتراسونیک، رطوبت ساز دیسکی و پروانه ای و … کمبود رطوبت را جبران کنیم.

البته سیستم های مه پاش، علاوه بر تأمین رطوبت در گلخانه، می توانند دمای هوا را نیز کاهش دهند و به همین دلیل، در رده سیستم های سرمایشی نیز دسته بندی می شوند.

اگر شما نیز می خواهید یکبار برای همیشه، بر روی یک دستگاه رطوبت ساز استاندارد و مطمئن سرمایه گذاری نموده و خیالتان از بابت تنظیم سطح رطوبت گلخانه و رشد و نمو صحیح محصولات آسوده گردد، می توانید با مراجعه به صفحه مربوط به دستگاه های رطوبت ساز و مه پاش تمام اتومات، با بازدهی بالا، قابلیت توزیع رطوبت در سطح گسترده و تکنولوژی پیشرفته، گارانتی 1 ساله و 10 سال خدمات پس از فروش را خریداری نمایید.

دماسنج و رطوبت سنج

دما و رطوبت، جزو مهم ترین فاکتورها در کشت گلخانه ای سیر و همچنین سایر سبزیجات و صیفی جات به شمار می روند. بنابراین باید از رطوبت سنج ها و دماسنج های استاندارد و باکیفیت، جهت ارزیابی و ثبت منظم سطح رطوبت نسبی و دمای گلخانه، استفاده کنید تا در صورت لزوم، نسبت به کاهش یا افزایش هریک از آنان، اقدام نمایید.

تجهیزات تهویه مطبوع

جهت خروج هوای کهنه از گلخانه و ورود هوای تازه و همچنین کمک به کاهش دما و رطوبت گلخانه، باید از سیستم تهویه مطبوع مناسب، استفاده نمایید.

یکی از روش های ساده برای تهویه هوای گلخانه، نصب پنجره می باشد. این پنجره ها باید در جهت وزش باد نصب شوند که امکان گردش هوا بخوبی میسر گردد و سایز و تعداد آنان نیز، متناسب با ابعاد گلخانه در نظر گرفته شود. استفاده از دریچه های اتوماتیک نیز، روش دیگری برای تهویه هوای گلخانه سیر می باشد. در این سیستم تهویه، با استفاده از دماسنج و رطوبت سنج متصل به دریچه های برقی، دما و رطوبت گلخانه اندازه گیری شده و در نتیجه دریچه ها، در مواقع لزوم، بطور اتوماتیک باز و بسته می شوند.

فن های دمپردار نیز، یکی از بهترین تجهیزات تهویه هوای گلخانه، بویژه در مناطق سردسیر و فصول سرد سال می باشند. در فن های دمپردار، دریچه هایی تعبیه گردیده که همزمان با روشن و خاموش شدن فن، بطور اتوماتیک باز و بسته شده و بدین ترتیب از تبادل هوا، در مواقع غیر ضروری ممانعت می کنند. در نتیجه از خروج بیش از حد گرمای داخل گلخانه به بیرون و مصرف بیش از حد سوخت، جلوگیری می شود.

فن دمپردار 140 یکی از پرکاربردترین هواکش ها در گلخانه و سالن های مرغداری وسیع می باشد برای مشاهده این محصول به لینک فن دمپردار 140 در 140 مراجعه نموده و انواع استاندارد و مرغوب آنها را که دارای ویژگیهایی همچون بدنه گالوانیزه، موتور قدرتمند تولید شده در معتبرترین گروه های جهانی، راندمان بالا، گارانتی 1 ساله و بسیاری مزایای دیگر می باشند، خریداری نمایید.

تجهیزات نوررسانی     

سیر از جمله گیاهانی است که برای رشد کافی، باید روزانه حداقل از هشت ساعت نور خورشید بهره مند باشد. اما در گلخانه ها، کیفیت و شدت نور و همچنین میزان آن، می تواند تحت تأثیر عواملی همچون فصل، زمان روز، عرض جغرافیایی منطقه، طراحی و جهت گلخانه و … قرار بگیرد. در صورتیکه این محصول در طول روز، به مقدار کافی نور دریافت نکند، رشد و نمو آن با مشکل مواجه خواهد گردید.

بنابراین در فصل های پاییز و زمستان و یا در مواقعی که به دلیل ابری بودن هوا، نور کافی به محصولات نمی رسد، باید به روش مصنوعی و با استفاده از تجهیزات نوررسانی مناسب، اقدام به جبران کمبود نور طبیعی خورشید نمایید. یکی از بهترین تجهیزات نوررسانی در کشت گلخانه ای سیر، لامپ های LED می باشند.

لامپ های LED، در رده لامپ های کم مصرف قرار می گیرند و به همین دلیل، علاوه بر تأمین نور مورد نیاز محصولات، به لحاظ هزینه مصرف برق نیز، مقرون به صرفه می باشند.

سیستم ژنراتور

از آنجائیکه در گلخانه، تجهیزات تأمین کننده دما، رطوبت، تهویه، نور و … باید متصل به برق و یا در مواقع لزوم آماده به کار باشند، جهت تأمین برق در مواقع اضطراری، لازم است یک ژنراتور برق را خریداری نمایید. ضرورت این موضوع، در مناطقی که با قطعی مکرر برق مواجه هستند، بیشتر نیز می باشد. البته اگر به برق شهری ارزان قیمت و مخصوص کشاورزی دسترسی دارید، نیازی به استفاده دائمی از ژنراتور نیست، فقط در مواقعی از آن استفاده خواهید کرد که برق شهری قطع شده باشد.

بهترین خاک برای پرورش سیر

خاک مورد استفاده برای کشت سیر، باید حاصلخیز، سرشار از مواد مغذی و زهکشی شده باشد، تا گیاه بتواند در آن به خوبی رشد کند. از بهترین انواع خاک برای پرورش سیر، می توان به خاک شنی لومی، اشاره نمود.

خاک های رسی برای پرورش سیر توصیه نمی شوند، زیرا غده (پیاز) در آنها بخوبی تشکیل نمی شود و یا بدشکل می گردد. اما در صورتیکه مجبور به استفاده از خاک رسی هستید، باید آن را با کود دامی تغذیه و تقویت نمایید. بهترین دمای خاک برای رشد سیر، بین 5/4 الی 10 درجه سانتیگراد و PH (اسیدیته) مناسب خاک نیز، بین 5/6 الی 7 می باشد.

نحوه کوددهی و بهترین انواع کود برای سیر

سیر، از جمله محصولاتی است که نیاز زیادی به کود دارد. یکی از مغذی ترین و اساسی ترین کودها برای رشد سیر و پربار شدن محصول، کمپوست می باشد. قبل از آنکه سیر در بستر کاشته شود، باید مقدار زیادی کمپوست به خاک اضافه کنید. کمپوست علاوه بر رساندن انواع مواد مغذی به خاک، به زهکشی مناسب آن نیز، کمک می کند. همچنین می توانید، نیم تا یک کیلوگرم کود حیوانی یا کود همه منظوره و یا یک کیلوگرم پودر خون را به هر 9.3 متر مربع از خاک، اضافه نمایید. بهترین کود برای سیر، کود سرشار از نیتروژن می باشد.

همچنین قبل از کاشت، زمین باید مالچ شود. مالچ یا خاک پوش، در واقع به پوشش نرم و سبک روی سطح خاک اطلاق می گردد. مالچ می تواند لایه ای از خاک اره، کاه، خاک برگ و … باشد. نقش مالچ، ممانعت از تبخیر بیش از حد رطوبت خاک، کاهش رشد علف های هرز، حفظ زه کشی خاک، سهولت عملیات کاشت، داشت و برداشت، سهولت هوادهی به خاک و … می باشد.

خاک گلخانه باید در حالت کلی، قابل تنفس، بارور، نسبتاً مرطوب و سرشار از مواد مغذی لازم برای رشد محصول باشد.

بهترین روش تقویت خاک برای سیر زمستانی، کاشت کود سبز می باشد. استفاده از کود سبز، یکی از روشهای افزودن مواد مغذی و آلی به خاک می باشد. بدین منظور، برخی گیاهان را با هدف تولید کود سبز، کشت نموده و برای مدتی پرورش می دهند. سپس زمانیکه که گیاه سبز است یا به تازگی گل داده، آن را شخم زده و با خاک ادغام می کنند.

روش و نحوه کاشت سیر

دمای بهینه برای پرورش سیر در گلخانه 9 الی 28 درجه سانتیگراد، رطوبت مناسب حدود %65 درصد و میزان نور مورد نیاز محصول در طول شبانه روز، حداقل 8 ساعت می باشد.

کشت سیر می تواند به دو روش کرتی و جوی پشته انجام پذیرد. اما بهترین متد برای کشت این گیاه، روش جوی پشته است. در این روش، با استفاده از وسیله ای به نام شیارساز، جوی و پشته را ایجاد می کنند. شیارهای عمیق تر ایجاد شده توسط شیارساز را “جوی” و خاک بالا آمده در میان دو جوی را “پشته” می نامند. بذرها بر روی پشته ها کشت می شوند.

بذری که برای کشت سیر استفاده می شود، در واقع همان حبه های سیر می باشد، که در اصطلاح به آن سیرچه می گویند. برای این کار، ابتدا سیرچه های با اندازه متوسط را از پیاز جدا نموده، به فاصله معینی از یکدیگر داخل خاک فشار می دهند. فاصله مناسب سیرچه ها در یک ردیف، جهت رشد و نمو کافی، 10 الی 12 سانتیمتر می باشد. همچنین فاصله بین ردیف ها نیز در بهترین حالت، 20 الی 25 سانت در نظر گرفته می شود. هرچه فاصله بین پشته ها بیشتر باشد، محصولات نور خورشید را بهتر جذب خواهند نمود.

البته قبل از کاشت سیرچه ها، جهت پیشگیری از رشد و نموع انواع قارچ ها، باید آنان را با محلول سولفات مس ضدعفونی کنید. برای تهیه این محلول، کافی است هر 15 گرم سولفات مس را، در 10 لیتر آب حل نمایید.

مراقب باشید که قسمت پایه سیرچه ها، به هنگام جداسازی آسیب نبینند. سیرچه های آسیب دیده، رشد نخواهند نمود. عمق مناسب برای کشت حبه های سیر، 3 الی 5 سانتیمتر می باشد. به این موضوع دقت کنید که عمق کاشت سیرچه ها، نباید از حد مذکور، بیشتر باشد. زیرا در اینصورت، سیرچه ها به اندازه کافی رشد نکرده و در نهایت، محصولات کوچکتری به دست خواهید آورد. سیرچه ها را طوری داخل خاک فشار دهید که، انتهای نوک تیز آن به سمت بالا و انتهای پهن تر آن به سمت پایین قرار بگیرد.

انتخاب بذر مناسب برای کشت سیر

از سیرچه های تازه و با کیفیت بالا به عنوان بذر استفاده کنید.

تا حد امکان سیرچه های ارگانیک که عاری از مواد شیمیایی هستند را خریداری نمایید.

حتماً از سیرچه های سالم برای کشت سیر استفاده نمایید، تا محصول شما دچار انواع بیماریها نشود.

تا فرا رسیدن زمان کاشت، نباید سیرچه ها را از هم جدا کنید. در غیر اینصورت حبه ها رطوبت خود را از دست داده و خشک می شوند.

از سیرچه های ریز و یا دارای گوشت نرم، برای کشت استفاده نکنید.

اگر پیاز سیر (همان قسمتی که در زیر خاک رشد می کند و در واقع شامل سیرچه ها می باشد) ، را در زمستان خریداری می نمایید، مراقب باشید که یخ زده نباشد. در صورتیکه با لمس پیاز سیر، متوجه نرمی در قسمتی از آن شدید، بدین معنی است که، دچار سرمازدگی و یخ زدگی شده است. این سیرچه ها، به هیچ عنوان قابل کشت و بهره برداری نمی باشند.

طول دوره رشد سیر

بازه زمانی لازم برای رشد کامل سیر، با توجه به گونه آن، حدوداً بین 100 الی 120 روز، متغیر است. طول دوره رشد برخی از گونه های سیر به شرح ذیل می باشد:

کومسومولتس: 120 روز

الکور: 87 الی 98 روز

گافوریان: 83 الی 122 روز

آبیاری سیر

گیاه سیر برای رشد و نمو صحیح، باید از رطوبت مناسب برخوردار باشد. کلید موفقیت در آبیاری سیر، این است که از زهکشی مناسب خاک، اطمینان حاصل نمایید. اگر سیر به مدت خیلی طولانی در بستر اشباع از آب قرار بگیرد، فاسد خواهد شد. سیر تازه کشت شده، جهت کمک به رشد ریشه، حتماً باید آبیاری گردد. کمبود آب در این مرحله، رشد و تکثیر بذرها (سیرچه ها) را، تحت تأثیر قرار داده و باعث می شود که اندازه محصول نهایی به هنگام برداشت، کوچکتر باشد. اما آبیاری بیش از حد بویژه در فصول سرد سال نیز، باعث عدم رشد و حتی فساد محصول می گردد. پس باید در آبیاری این گیاه، حد اعتدال را رعایت نمایید.

در دو هفته اول پس از کشت سیر، محصول را هر 4 الی 6 روز یکبار، آبیاری نمایید. پس از گذشت دو هفته، در صورتیکه آب و هوا گرم و خشک باشد، همین روند را طی کنید. اما در آب و هوای سرد و مرطوب، فقط هنگامی که خاک خشک می شود، اقدام به آبیاری نمایید. همچنین لازم است آبیاری محصول را، 20 روز قبل از برداشت، متوقف کنید.

بیماریها و آفات سیر و پیشگیری از آنها:

در صورت عدم پرورش صحیح سیر در گلخانه یا هر محیط دیگر، این گیاه می تواند در معرض انواع آفات و همچنین بیماریهای عفونی همچون بیماریهای قارچی، ویروسی و باکتریایی قرار بگیرد. از جمله رایج ترین بیماریهای سیر می توان به فوزاریوم یا پوسیدگی ریشه، پوسیدگی گردن، پوسیدگی سفید، کپک زدن، پوسیدگی سبز، کپک سیاه، موزائیک، کوتولگی زرد، پوسیدگی نرم و … اشاره نمود. متداول ترین آفات سیر هم عبارتند از: شته، کنه های ریشه ای، نماتدهای ساقه ای، پروانه پیاز، شراب پیاز و …

جهت محافظت از گیاه در مقابل انواع بیماریها و آفات، باید اقدامات پیشگیرانه ذیل را انجام دهید:

کشت بذر کاملاً سالم

استفاده از خاک سالم، باکیفیت و مغذی

بازرسی منظم محصول

تهویه منظم هوای محیط گلخانه

ضدعفونی اتاق

سترون کردن یا ضدعفونی خاک

ضدعفونی محصول قبل از کشت

بررسی تناوب محصول سیر

تذکر بسیار مهم:

خطرناک ترین و مضرترین آفت سیر، نماتدهای ساقه ای است که می تواند محصول را از بین ببرد. این آفت بسیار مقاوم است، بطوریکه حتی در خاک خشک می تواند به مدت 5 سال و بدن غذا به مدت 1 سال زنده بماند. در صورتیکه محل کشت سیر به این آفت آلوده شود، خاک به مدت ده سال غیر قابل کشت خواهد بود. مهم ترین روش جهت پیشگیری از این آفت خطرناک، کشت بذرهای سالم است.

زمان و نحوه برداشت محصول سیر:

تشخیص زمان صحیح برداشت محصول سیر، فاکتوری اساسی در پرورش این گیاه در گلخانه، محسوب می گردد. در صورت برداشت زودهنگام، پیازها کوچک خواهند بود و در طی فرایند عمل آوری چروک شده و به خوبی انبار نخواهند شد. برداشت دیرهنگام نیز، عوارضی چون قرار گرفتن محصول در معرض کپک ها و از دست رفتن پوشش حفاظتی آنان را در پی خواهد داشت.

بهترین موقع برداشت سیر، زمانی است که 50 الی 75 درصد برگ ها رنگ مایل به زردی به خود گرفته، رشد بخش های هوایی متوقف گردیده و نوک برگ ها شروع به خشک شدن نموده و خم شود.

پروسه برداشت را خیلی طولانی نکنید. برای بیرون آوردن سیر از داخل خاک، از چنگال بیل زن استفاده نمایید. مراقب باشید که به هنگام برداشت، به سیرها آسیبی وارد نشود.

انبار و ذخیره سازی سیر:

برای ذخیره سازی سیر در انبار، پس از برداشت محصول، برگ ها را از 1 الی 3 سانتیمتر بالای غده قطع نموده، سپس غده ها را به مدت یک الی دو هفته در معرض هوا (اگر هوا آفتابی باشد بهتر است)، قرار می دهیم تا رطوبت اضافی آنان گرفته شده و در مدت ذخیره در انبار، دچار انواع قارچ ها، کپک ها و … نشوند.

در مرحله بعد، سیرهایی را که از سلامت آنان اطمینان داریم، در محیطی با دمای صفر درجه سانتیگراد، تهویه مناسب و رطوبت نسبی بسیار پایین، ذخیره می کنیم.

ذخیره سازی سیرچه هایی که قرار است به عنوان بذر استفاده شوند، باید در دمای بالای 10 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی %65 الی %70 ، انجام گردد. بذرها در دمای بین 5 الی 10 درجه سانتیگراد می توانند براحتی سبز شوند و به همین دلیل نباید آنان را در این محدوده دمایی، ذخیره نمود.

سرمایه لازم برای راه اندازی گلخانه پرورش سیر

شما باید قبل از هر اقدامی، از تمام شرایط، تجهیزات و تأسیسات ضروری برای راه اندازی گلخانه، بطور کامل آگاهی داشته و تمامی هزینه های لازم را نیز برآورد نمایید. در این بخش از مقاله، تمام محاسبات و سرمایه گذاری هایی را که باید کارآفرینان محترم، جهت احداث گلخانه پرورش سیر، مد نظر قرار دهند، بطور کامل شرح خواهیم داد.

برای اینکه بتوانید گلخانه خود را با برنامه ریزی دقیق و کمترین ریسک ممکن، راه اندازی نموده و با خسارات مالی و مشکلات متعدد مواجه نگردید، باید تمام موارد ذیل را بطور کامل مطالعه نموده و سپس از طریق مراجعه به سازمان ها و ادارات مربوطه و همچنین مشورت با مهندسین و کارشناسان مجرب، هزینه هریک را برآورد نمایید. در مرحله بعد می توانید نسبت به بودجه خود، اقدام به خرید تجهیزات و مواد اولیه و در کل راه اندازی گلخانه خود نمایید.

یک. هزینه های جاری، هزینه های ثابت و درآمدها

دو. زمین محل اجرای طرح، محوطه سازی و احداث ساختمان ها

سه. تجهیزات اداری و رفاهی

چهار. تأمین نیروی انسانی مورد نیاز

پنج. تأسیسات برقی، مکانیکی و …

شش. هزینه های مربوط به وسائط نقلیه

هفت. تأمین مواد اولیه، کمکی و بسته بندی همچون بذر، آب، خاک، کود، سموم، جعبه های کارتنی و …

هشت. هزینه های مربوط به أخذ مجوز – که تعرفه آن توسط سازمان های مربوطه مشخص می گردد.

ده. تأمین آب، برق و سوخت مورد نیاز گلخانه

یازده. استهلاک و تعمیر تجهیزات، تأسیسات و یا سازه و …

دوازده. خرید تجهیزات و ماشین آلات سورتینگ و همچنین ادوات کشاورزی همچون بیلچه، قیچی، فرغون و …

سیزده. هزینه های عملیاتی و غیرعملیاتی

چهارده. سرمایه در گردش مورد نیاز

پانزده. خرید تجهیزات لازم جهت تأمین و کنترل شرایط بهینه، برای رشد و نمو سیر

میزان درامد برآوردی در کشت سیر گلخانه ای

جهت برآورد میزان درآمد حاصل از کشت گلخانه ای سیر، باید فاکتورهای متعددی را مد نظر قرار دهید. قبل از هرچیزی باید با توجه به مواردی که در بخش فوق ذکر نمودیم، میزان سرمایه مورد نیاز را محاسبه نمایید. بخش بزرگی از این سرمایه گذاری (خرید زمین و احداث سازه، خرید تجهیزات، تأسیسات و ماشین آلات و …) اغلب، در همان ابتدای کار انجام شده و دیگر نیازی به سرمایه گذاری مجدد برای تأمین آن، نمی باشد. اما بخش دیگری از هزینه ها مانند خرید بذر، کود، سموم، وسایل بسته بندی، حمل و نقل، حقوق کارگران، آب، برق، سوخت و … جزو هزینه هایی هستند که در هر دوره کشت یا هر چند دوره یکبار، باید پرداخت شوند.

در حالت کلی برای محاسبه سود و درآمد واقعی خود، باید میزان هزینه های پرداختی در هر دوره از کشت را، از درآمد حاصل از فروش محصولات آن دوره کسر نمایید. درآمد حاصل از فروش هم، به متراژ گلخانه، سطح زیر کشت، روش کشت (سنتی یا مکانیزه)، گونه سیر، دوره رشد رقم بذر مورد نظر و … بستگی دارد. سیر یک گیاه تکثیر شونده است. در واقع با کشت هر حبه، شما به یک پیاز کامل سیر دست می یابید. به همین دلیل، در صورتیکه کشت سیر را در شرایط بهینه انجام داده و محصولات را به خوبی پرورش دهید، به سود بالایی دست خواهید یافت. همچنین می توانید پس از برداشت اولین دوره از محصولات، مقداری از آن را به عنوان بذر، برای دوره های بعدی ذخیره نموده و بدین ترتیب در هزینه های مربوط به خرید بذر نیز صرفه جویی نمایید.

دوره رشد سیر، با توجه به گونه آن 100 الی 120 روز، می باشد. بنابراین شما می توانید در هر سال، بسته به گونه بذر مورد نظر، 2 الی 3 دوره اقدام به کاشت و برداشت سیر نمایید. طبق آمار به دست آمده، از هر هکتار از گلخانه، می توان 15 الی 30 تن، سیر برداشت نمود. بنابراین با فرض دو دوره کشت در سال و برداشت 30 تن در هر دوره، شما 60 تن سیر در سال، تولید خواهید نمود. البته هیچ یک از ارقام مذکور، ثابت و دقیق نبوده و ممکن است بسته به عوامل متعددی که قبلاً ذکر نمودیم، متغیر باشد.

شرایط و مراحل أخذ پروانه برای گلخانه

یکی از مراحل راه اندازی گلخانه، أخذ مجوز می باشد. البته شما می توانید بدون دریافت مجوز هم شروع به کار نمایید. اما مجوز، امکان فعالیت قانونی و در نتیجه توسعه کار و صادرات، بهره مندی از وام های بانکی، برخورداری از آب و برق ارزان کشاورزی و مواردی از این قبیل را فراهم می سازد و به همین دلیل دریافت آن، به نفع شما خواهد بود.

کارآفرینان محترم باید جهت کسب این مجوز، به سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان مراجعه و یک سری مراحل اداری را پشت سر بگذارند. همچنین واحد گلخانه شما، بایستی واجد تمام شرایط فنی تعیین شده در سازمان های مربوطه باشد.

از جمله این شرایط می توان به مساحت، جهت و موقعیت مناسب زمین گلخانه، فراهم بودن تجهیزات کنترل دما و رطوبت، مجهز بودن گلخانه به آب سالم، برق و سوخت مطمئن و … اشاره نمود. بعنوان مثال، زمین مورد نظر باید دارای حداقل مساحت 4000 متر مربع باشد، که بایستی حداکثر %80 آن به احداث گلخانه اختصاص یابد.

اگر شما نیز درصدد احداث و بهره برداری از گلخانه هستید، توصیه می کنیم جهت یادگیری کامل و دقیق تمام مراحل کسب پروانه، مقاله شرایط أخذ مجوز گلخانه را حتماً مطالعه نمایید.

چکیده:

پرورش سیر در گلخانه، می تواند ایده ای جالب، جهت کشت و درآمدزایی از این محصول، در تمام فصول سال و مناطق مختلف باشد. به شرط آنکه از قبل، تمام پیش نیازهای ضروری مربوط به پرورش این گیاه را از قبیل بذرهای سالم، کود و خاک مرغوب، تجهیزات و تأسیسات باکیفیت و … فراهم نمایید. همچنین شما بعنوان یک پرورش دهنده باید بهترین شرایط برای رشد محصول مورد نظر خود را بدانید و تمام نکات و فاکتورهای لازم را در مراقبت و پرورش آن بکار ببرید، تا محصول نهایی دارای کمیت و کیفیت کافی، جهت عرضه به بازار و سوددهی باشد.

در این مقاله از اندیشه سبز، تمامی مراحل و نکات ضروری برای پرورش سیر در گلخانه را ارائه نمودیم. از اینکه تا این بخش ما را همراهی نمودید، بی نهایت سپاسگزاریم. در صورت تمایل می توانید سؤالات، نظرات، پیشنهادات و تجارب خود در زمینه پرورش سیر در گلخانه را، از طریق ارسال دیدگاه در بخش پایین مطلب، با ما در میان بگذارید. کارشناسان ما در کوتاه ترین بازه زمانی ممکن، پاسخگوی شما عزیزان خواهند بود.