کلسیم از عناصر مهم و حیاتی برای سلامت طیور محسوب می شود و نقش کلیدی در زندگی آنها ایفا می کند و وجود آن در جیره غذایی پرنده اهمیت بالایی دارد. در صورت کاهش میزان کلسیم در خون طیور، بیماری تحت عنوان هیپوکلسمی اتفاق می افتد که برای سلامتی پرنده بسیار مضر است. افرادی که در زمینه نگهداری از طیور فعالیت می کنند به خوبی با این مشکل آشنا هستند و می دانند که در صورت عدم پیشگیری از این کمبود در طیور امکان دارد پرنده تلف شود. البته لازم به ذکر است که با رعایت راهکارهای لازم برای پیشگیری از این مشکل نیازی به نگرانی نیست. با ما همراه باشید تا نگاهی به مشکلات ناشی از کمبود کلسیم مرغ و سایر طیور و راه های درمان آن داشته باشیم.
دلایل اهمیت کلسیم برای طیور
- کمک به کنترل اسپاسم عضلانی به ویژه عضلاتی که در زمان تخم گذاری فعالیت می کنند.
- موثر برای فعالیت هورمون ها
- موثر در تولید تخم های محکم و سالم و در نتیجه تولد جوجه سالم
- کمک به سیستم عصبی سالم
- کمک به فعالیت آنزیم های دستگاه گوارش
- باعث رشد کامل استخوان ها
- سطح PH بدن طیور را تنظیم می کند
- باعث کنترل ضربان قلب در طیور می شود.
- کمک به جذب فسفر در بدن طیور
علائم کمبود کلسیم در طیور
- تخم های با پوسته نازک و شکننده
- حرکت روی سینه، مرغ
- پوکی استخوان
- پیری زودرس
- ظاهر خسته و بیمارگونه مرغ
- ضعیف شدن پاها
- بزرگی در مفاصل
- ایجاد نرمی در استخوان
- فلج شدن حیوان
- زیاد شدن ادرار
- راشیتیسم( نشانه کمبود ویتامین D در طیور)
روش های درمانی کمبود کلسیم در طیور
بهترین راه درمان هیپوکلسمی یا کمبود کلسیم در طیور، استفاده از مکمل های حاوی این ماده است. از جمله بهترین مکمل ها می توان به صدف معدنی، پودر پوسته تخم مرغ و یا کف دریا، پودر استخوان و کربنات کلسیم اشاره کرد. این مواد باید به رژیم غذایی طیور اضافه شوند. البته راهکارهایی دیگری نیز وجود دارند که ممکن است به تولید کلسیم در بدن پرنده کمک کنند. مهم ترین مورد این است که روزانه چند ساعت قفس طیور در معرض نور خورشید قرار گیرد و یا اینکه کنار قفس از لامپ های ماورا بنفش استفاده شود. البته کارشناسان امر توصیه به استفاده از دی کلسیم فسفات نیز می کنند که حاوی ۱۷ درصد فسفر و ۲۳ درصد کلسیم است.
یکی از بهترین روش های درمان کمبود کلسیم طیور، استفاده از مکمل کلسیم مخصوص می باشد. این مکمل که معمولا به صورت قطره با آب پرنده مخلوط می شود، تا حدود زیادی به جبران کمبود کلسیم پرنده کمک می نماید.
عوامل تاثیر گذار بر میزان کلسیم مورد نیاز طیور
میزان مصرف کلسیم برای طیور بسته به گونه آن ها و همچنین سن پرنده مختلف می باشد. در ادامه عوامل تاثیر گذار بر میزان مصرف کلسیم در جیره غذایی طیور آمده است :
سن پرنده
سن مهمترین فاکتور در طیور به ویژه در مرغ ها است. برای مثال مرغ های مسن تر نیاز به کلسیم بیشتری دارند.
تخم گذاری طیور
طیوری که تخم گذاری منظمی دارند مانند مرغ و یا اردک بهتر است میزان کلسیم بیشتری مصرف کنند.
جیره غذایی
در صورتی که تغذیه پرنده نامناسب و از مواد غیر سالم باشد ممکن است به فقر کلسیم بانجامد. بنابراین بسته به جیره غذایی غنی، میزان مصرف کلسیم نیز کاهش خواهد یافت.
فصل
در فصولی از سال( مانند بهار) که تخم گذاری در طیور بیشتر است باید از رژیم غذایی سرشار از کلسیم برای پرنده استفاده شود.
آب و هوا
هوای گرم باعث کاهش در جذب کلسیم می شود، به همین دلیل لازم است تا در فصول گرم سال مصرف کلسیم در طیور اندکی افزایش یابد.
بیماری
برخی بیماری ها در طیور که کبد و کلیه حیوان را تحت تاثیر قرار می دهند، به دلیل ایجاد اختلال در جذب فسفر و ویتامین D باعث کمبود کلسیم می شوند.
مشکلات گوارشی
بروز مشکل در سیستم گوارشی طیور باعث کاهش در جذب کلسیم در بدن می گردد.
چگونگی جذب کلسیم و تاثیر آن در شکل گیری تخم طیور
همان طور که در بالا نیز بدان اشاره شد، وجود کلسیم برای شکل گیری تخم در طیور نقش کلیدی ایفا می کند. کلسیم مصرف شده توسط طیور ابتدا جذب حفره مغز استخوان در استخوان های پرنده می شود. زمانی که کلسیم برای شکل گیری تخم نیاز باشد، از حفره مغز استخوان آزاد و وارد جریان خون می گردد.
این عمل باعث می شود تا کلیه ها جذب کلسیم را متوقف کرده و آن را وارد جریان خون کنند. کلسیمی نیز که با استفاده از رژیم غذایی پرنده وارد بدن او می شود، جایگزین کلسیم مصرف شده می گردد. تخمدان ها باعث آزاد شدن استروژن می شوند که این نیز باعث می شود تا بدن شروع به ساختن حفره مغز استخوان کند.
این چرخه مصرف کلسیم و نیاز بیشتر به آن به صورت مرتب در بدن طیور اتفاق می افتد. به این دلیل پرنده روزانه باید مقدار قابل توجهی کلسیم مصرف کند تا تخم های سالم و سفتی تولید و در عین حال جوجه های سالمی به دنیا بیایند.
سخن پایانی
در این متن از وبلاگ اندیشه سبز متوجه شدیم که وجود کلسیم برای ادامه حیات طیور نقش کلیدی را ایفا می کند و بایستی وارد جیره غذایی پرنده شود. استفاده از منابع غنی از کلسیم باعث تولید تخم های محکم و سفت توسط پرنده شده و جوجه ای نیز که متولد می شود سالم و سرحال خواهد بود.
اگه کلسیم زیاد باشه چه ضرری داره