تهویه گلخانه در فصل زمستان
همانطور که تهویه گلخانه در فصل تابستان اهمیت بالایی دارد، در فصل زمستان هم نیاز به ورود هوای تازه به داخل گلخانه خواهد بود. با اینکه تمام تلاش گلخانه دار در فصول سرد سال تامین گرمای گلخانه است، اما در برخی مواقع میزان گرما و رطوبت داخلی گلخانه به حدی بالا می رود که برای محصولات مضر بوده و عوارض زیادی را برای آنها به دنبال خواهد داشت. در این نوشته از اندیشه سبز نکات مهم و کاربردی در مورد تهویه مناسب گلخانه ارائه خواهد شد، طوری که هوای گلخانه را به نحو احسن انجام دهیم و دما و رطوبت گلخانه را نیز به حد استاندارد برسانیم، با ادامه این نوشته همراه باشید.
چرا تهویه گلخانه مهم است؟
گل ها و گیاهان پیوسته در حال مصرف دی اکسید کربن محیط و تولید اکسیژن است و از این طریق به رشد خود ادامه می دهد، زمانی که تعادل هوایی گلخانه به هم بریزد و دی اکسید کمی در محیط گلخانه وجود داشته باشد، محصولات نیز با کاهش رشد روبرو خواهند شد.
از طرف دیگر استفاده از سیستم های گرمایشی مانند هیتر گلخانه ، هیتر برقی ، دیگ بخار و … سبب افزایش بیش از حد رطوبت داخل گلخانه شده و مانع از رشد صحیح تمامی بافت های گیاه خواهد شد و در نتیجه با خفگی و کپک زدگی آنها مواجه خواهید شد. بنابراین به منظور حفظ تعادل هوای گلخانه باید از سیستم های تهویه استاندارد در فصل زمستان استفاده کرد.
در حالت کلی هر دو ساعت یکبار باید هوای گلخانه را عوض کرد و هوای تازه را جایگزین هوای مصرف شده نمود تا رشد گیاهان به بهترین شکل ادامه پیدا کند، از طرف دیگر باید مانع از خروج بیش از حد گرما و رطوبت از محیط گلخانه شد. چرا که تولید گرما در فصل زمستان هزینه بر است، به ویژه در اوقات شب که خورشید غروب کرده و به ناچار باید محصولات را از سرمای زمستان نجات داد.
در فصل تابستان به دلیل گرمای زیاد، نیاز به تهویه بیشتری جهت خروج گرما و رطوبت اضافی وجود دارد، اما در فصل زمستان به دلیل محدود بودن منابع گرمایی و کم اثر بودن گرمای خورشید ، روند تهویه نیز با سرعت کمتری انجام می شود، اما حتما باید صورت گیرد منتها با رعایت پروتکل هایی که مانع از خروج گرما شود.
چگونه می توان عمل تهویه را در فصل زمستان به خوبی انجام داد؟
همانطور که در فصل تابستان از فن تهویه گلخانه استفاده می شد، در فصل زمستان نیز از همین فن ها استفاده خواهد شد. اما باید به این نکته توجه کنید که در صورت خاموش بودن فن ها نیز امکان خروج گرما و ورود سرما وجود دارد بدین منظور باید فن هایی استفاده کرد که دارای دریچه قابل باز و بسته شدن باشد.
به نوعی می توان گفت که فن تهویه دمپردار برای تعویض هوای گلخانه در فصل زمستان گزینه بسیار مناسبی است چرا که به محض خاموش شدن فن ، دریچه ها نیز بسته خواهد شد و مانع از خروج بی رویه گرما خواهد شد.
تهویه هوای گلخانه در زمستان اصولا 2 یا 3 بار در ساعت باید انجام گیرد. بر اساس استاندارد ها به ازای هر مترمربع از زمین گلخانه، بایستی 0.6 مترمکعب هوا در دقیقه از آن خارج شود. بنابراین تعداد فن ها و زمان روشن شدن آنها با توجه به توان تخلیه و دبی هوادهی هر هواکش محاسبه و اعمال خواهد شد.
زمانی که دما و رطوبت گلخانه به بیش از مقدار مجاز رسیده باشد و از طرف دیگر نیاز به ورود اکسیژن تازه به داخل گلخانه احساس می شود، به راحتی می توان فن تهویه را روشن کرد و هوای تازه را وارد محیط گلخانه نمود، ضمن اینکه به متعادل سازی دما و رطوبت گلخانه نیز کمک خواهید کرد.
اما اگر دما و رطوبت گلخانه کاملا تنظیم شده و مناسب باشد، ولی چند ساعتی است که هوای گلخانه را عوض نکرده اید و نیاز به ورود اکسیژن تازه کاملا احساس می شود، طبیعتا استفاده از فن تهویه کار درستی نخواهد بود، چرا که سبب بر هم زدن تعادل حرارت و رطوبت داخل گلخانه خواهد شد.
در این هنگام بهتر است که در ورودی هوا را به هیتر گلخانه بسپارید، بدین صورت هوای تازه کاملا گرم شده و از هیتر به داخل گلخانه پرتاب خواهد شد، یعنی با این کار هوایی کاملا گرم و تازه (هوای مطبوع) وارد گلخانه خواهد شد که هم به رشد بهتر محصولات کمک خواهد کرد و هم شوک دمایی به دنبال نخواهد داشت.
به عنوان مثال می توانید از هیتر گلخانه آرارات برای تولید هوای گرم و تازه استفاده کنید، به این صورت که بخاری را در خارج از گلخانه قرار دهید و دریچه های خروج گرما را به داخل گلخانه منتقل کنید، یا اینکه هیتر را در داخل گلخانه قرار دهید و دریچه های ورود هوای سرد را به هیتر وصل کنید در این صورت هوای ورودی ابتدا توسط هیتر گرم شده سپس به داخل گلخانه منتقل خواهد شد.
با توجه به اینکه جهت گرمایش گلخانه ابتدا باید خاک زمین را گرم کرد، بنابراین بهتر است دریچه های دمنده هوای گرم نزدیک به کف باشند و از طریق لوله های پلاستیکی به قسمت های مختلف گلخانه هدایت شود، در این صورت هوای گرم و تازه به تمامی محصولات خواهد رسید.
اما همانطور که گفته شد در صورت بالا بودن حرارت و رطوبت می توان از فن تهویه دمپردار استفاده کرد که بهتر است در قسمت بالایی گلخانه نصب شود، تا گرما را سریعتر خارج کنید و هوای سرد تماس مستقیم با محصولات کشاورزی نداشته باشد.