نکات مهم برای موفقیت در جوجه کشی فصل گرما و تابستان
جوجه کشی با استفاده از دستگاه جوجه کشی یکی از روش های درآمد زایی مطمئن برای علاقه مندان است و در مرغداری ها نیز دست یابی به جوجه های یک روزه را با هزینه ای بسیار پایین امکان پذیر می کند.
با رعایت شرایط محیطی مناسب و استفاده از تجهیزات برودتی ، گرمایشی و تهویه استاندارد، در تمامی فصل های سال می توان یک جوجه کشی موفق و با راندمان بالا را به دست آورد. در این نوشته از اندیشه سبز به هر آنچه که برای موفقیت در جوجه کشی فصل تابستان لازم است، پرداخته خواهد شد. هم چنین مزایا و معایب جوجه کشی در این فصل از سال نیز مورد بحث قرار خواهد گرفت.
لازمه داشتن یک جوجه کشی موفق چیست ؟
قبل از شرح شرایط لازم برای موفقیت در جوجه کشی تابستان، لازم است با عوامل کلی تاثیرگذار در شکست یا موفقیت جوجه کشی آشنا شوید که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1- کیفیت نطفه تخم ؛
اگر تخم مورد نظر بدون نطفه باشد، حتی اگر از بهترین دستگاه جوجه کشی در بهترین شرایط محیطی هم استفاده کنید، باز هم خبری از جوجه نخواهد بود. بنابراین برای نطفه دار شدن تخم ها ، حتما از تعداد مناسبی خروس استفاده کنید، به ازای هر سه الی چهار مرغ ، یک خروس در نظر بگیرید. (در مورد سایر پرنده ها هم تناسب 1 به 5 یا 1 به 6 را رعایت کنید). اگر قصد خرید تخم نطفه دار را دارید حتما مقاله راهنمای خرید تخم نطفه دار را بخوانید.
2- کیفیت دستگاه جوجه کشی ؛
دومین عامل مهمی که در موفقیت جوجه کشی تاثیر خواهد داشت، کیفیت دستگاه جوجه کشی است. طبیعتا اگر از دستگاه های ارزان قیمت و بی کیفیت استفاده کنید، حتی در صورت استفاده از تخم های نطفه دار تازه ، باز هم نتیجه جوجه کشی دلخواه را نخواهید گرفت. دستگاهی که توانایی تامین حرارت و رطوبت دقیق را نداشته باشد و تخم های نطفه دار را به خوبی نچرخاند و اکسیژن لازم را به آنها نرساند، شکست در جوجه کشی را در پی خواهد داشت. در نوشته راهنمای خرید دستگاه جوجه کشی ، به تمام آنچه که قبل از خرید دستگاه جوجه کشی به آن نیاز دارید، پرداخته شده است.
3- شرایط محیطی مناسب ؛
موضوعی که در این مقاله می خواهیم به آن بپردازیم، در این حیطه است. دستگاه های جوجه کشی (از هر نوع و برندی) در یک محدوده دما و رطوبتی خاصی می توانند به بهترین شکل ممکن عمل کنند. بنابراین اگر در محیط های جغرافیایی گرم و خشک و یا گرم و مرطوب قرار دارید، حتما باید با استفاده از تجهیزات گرمایشی و سرمایشی مناسب ، دما و رطوبت اتاق جوجه کشی را به حد مطلوب و استاندارد جوجه کشی برسانید.
4- اپراتور جوجه کشی ؛
اپراتور کسی است که با دستگاه جوجه کشی کار می کند و تخم های نطفه را در داخل دستگاه قرار می دهد، در صورتی که این فرد، قبل از شروع جوجه کشی اقدام به ضد عفونی دستگاه نکند و تخم ها را تمیز نکرده و بدون پیش گرم کردن وارد دستگاه کند، مطمئنا درصد جوجه دهی تخم ها را به شدت پایین خواهد آورد. بنابراین فرد اپراتور باید با اصول جوجه کشی و نحوه مراقبت از تخم ها و سایر تکنیکهای لازم آشنایی کامل داشته باشد. مطالعه مقالات معتبر جوجه کشی و داشتن تجربه کافی در زمینه جوجه کشی از پرنده ها ، به افزایش مهارت اپراتور کمک خواهد کرد.
بررسی مزایا و معایب جوجه کشی در فصل تابستان
حتما جوجه کشی را در یک مکان بسته انجام دهید تا کمترین میزان جریان هوا وجود داشته باشد، محیطی که دستگاه جوجه کشی در آن قرار می گیرد باید دما و رطوبت ثابتی داشته باشد، تا بدون هیچ گونه خطایی کار جوجه کشی را به اتمام برساند.
جوجه کشی از تخم نطفه دار پرنده های مختلف در فصل تابستان ، مزایا و معایبی را به همراه دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد تا به درک بهتری از جوجه کشی برسید:
مزایای جوجه کشی در فصل تابستان
– با توجه به اینکه دمای هوا در تابستان بالاست، بنابراین دستگاه جوجه کشی برق کمتری را برای گرمایش داخل دستگاه مصرف خواهد کرد.
– نیازی به گرم کردن اتاق جوجه کشی با استفاده از تجهیزات گرمایشی نخواهد بود و فصل تابستان سبب کاهش در مصرف گاز یا برق شما نیز خواهد شد.
– در صورت باز کردن درب دستگاه ، تخم ها دچار شوک دمایی نخواهند شد چون تفاوت دمای بیرون با دمای داخل دستگاه کم است.
– به دلیل مساعد بودن دمای هوا، پرنده ها قادر به تولید تخم خواهند بود و بدین صورت به تخم های نطفه دار تازه دست خواهید یافت. هر چه قدر تخم ها تازه تر باشند، جوجه کشی با نتیجه بهتری همراه خواهد بود. اما دقت کنید که در صورت پرورش پرنده ها در زیر آفتاب و یا محیط بسته ، دمای محیط به شدت بالا خواهد رفت که مانع از جفت گیری و تخم گذاری آنها خواهد شد.
– به دلیل بالا رفتن دما، رطوبت محیط نیز افزایش پیدا می کند که کمکی به دستگاه جوجه کشی خواهد بود و مانع از وارد آمدن فشار زیاد به سیستم رطوبت ساز دستگاه جوجه کشی خواهد بود. استفاده از یک ظرف آب در اتاق جوجه کشی ، به افزایش رطوبت کمک خواهد کرد.
معایب جوجه کشی در فصل تابستان
– در صورت بالا رفتن دمای محیط به بیش از اندازه مجاز ، مجبور به استفاده از تجهیزات سرمایشی مانند کولر آبی ، کولر گازی ، فن تهویه و پد سلولزی خواهید بود. دمای مناسب محیط جوجه کشی بین 23 الی 27 درجه سانتی گراد خواهد بود، در صورت بالا رفتن دما نیاز به کاهش آن خواهد بود.
– اگر در محیط های جغرافیایی گرم و مرطوب مانند نقاط شمالی کشور قرار دارید، ضمن کاهش دما باید رطوبت محیط را نیز کاهش دهید، برای این کار به دستگاه های رطوبت گیر احتیاج خواهید داشت. رطوبت مناسب محیط برای کارکرد صحیح دستگاه باید بین 35 الی 50 درصد باشد.
– همانطور که قبلا نیز گفته شد، اگر دمای محیط بسیار بالا برود، تمایل پرنده ها به جفت گیری و تخم گذاری از بین خواهد رفت و آنها استراحت را به جفت گیری ترجیح خواهند داد، در این صورت احتمال بدون نطفه شدن تخم ها بسیار بالا می رود. به دلیل افزایش دما، پرنده های تمایل زیادی به نوشیدن آب دارند و میل به خوردن مواد غذایی در آنها کم می شود، همین موضوع سبب کاهش کیفیت نطفه و کاهش راندمان جوجه کشی خواهد شد. بنابراین پرورش پرنده ها در یک محیط استاندارد و کاهش دما و رطوبت محیط با استفاده از فن مرغداری و پد سلولزی کاملا ضروری خواهد بود.
– معمولا تخم گذاری پرنده ها از اواخر زمستان آغاز می شود و تا رسیدن فصل تابستان به تخم گذاری ادامه خواهند داد، این پروسه 4 الی 5 ماهه ممکن است به کاهش وزن و ضعیف شدن بدن پرنده های تخم گذار بینجامد. بنابراین فصل تابستان می تواند دوره ای برای استراحت و تولک آنها باشد. البته در مناطق سردسیر که پرنده ها در اواسط بهار شروع به تخم گذاری می کنند، فصل تابستان دوره اوج تخم گذاری آنها خواهد بود.
– طبیعتا استفاده از تجهیزات خنک کننده برای مساعد کردن شرایط زندگی و تخم گذاری پرنده ها ، هزینه بر خواهد بود و حتی خنک کردن اتاق جوجه کشی نیز مصرف برق به همراه خواهد داشت. با افزایش هزینه ها ، قیمت تمام شده تخم های نطفه دار و جوجه های یک روزه نیز برای مرغداران بالاتر خواهد رفت.
ایجاد شرایط محیطی مناسب برای جوجه کشی در فصل تابستان
همانطور که اشاره شد، دستگاه های جوجه کشی در یک محدوده دما و رطوبتی مناسب ، بهترین بازدهی جوجه کشی را خواهند داشت. بنابراین اگر در محیط های جغرافیایی گرم و خشک یا گرم و مرطوب قرار دارید حتما باید با استفاده از تجهیزات خنک کننده و رطوبت گیر یا رطوبت ساز، دما و رطوبت را به مقادیر گفته شده یعنی دمای 23 الی 27 درجه سانتی و رطوبت 35 الی 50 درصد برسانید.
در غیر این صورت مکانیزم کار دستگاه جوجه کشی دچار اختلال خواهد شد چون که دستگاه برای خارج سازی حرارت و رطوبت مازاد ، از حداکثر ظرفیت فن های تهویه خود استفاده خواهد کرد و از طرف دیگر المنت ها و رطوبت ساز دستگاه نیز برای تامین حرارت و رطوبت شروع به کار خواهند کرد و این پروسه هم طول عمر قطعات را کاهش خواهد داد و یک جوجه کشی با راندمان پایین را به دنبال خواهد داشت.
استفاده از یک دماسنج و رطوبت سنج مناسب به شما کمک خواهد کرد تا از دما و رطوبت اتاق جوجه کشی مطلع شوید و تنها در صورت نیاز ، اقدام به راه اندازی سیستم های تهویه و خنک کننده بکنید، هم چنین در مقاله اتاق مناسب برای جوجه کشی به تمامی موارد لازم پرداخته شده است.
راهنمای خرید تخم نطفه دار در فصل تابستان
با اینکه بهترین زمان برای خرید تخم نطفه دار، اواخر زمستان واوایل بهار خواهد بود، اما در ادامه نکاتی را خواهیم گفت که امکان خرید تخم در فصل تابستان هم امکان پذیر باشد. پرنده ها در فصل بهار در ابتدای دوره جفت گیری و تخم گذاری قرار دارند و به دلیل برخورداری از آمادگی بدنی و مناسب بودن دمای هوا، تخم های نطفه دار با کیفیت بالایی را خواهند داشت و درصد جوجه آوری نیز به شدت بالا خواهد بود.
پس برای جوجه کشی در فصل تابستان، حتما باید از تخم هایی استفاده کنید که در چنین شرایطی تولید شده اند. با این حساب می توان گفت که مرغداری ها و سالن های پرورشی واقع در مکان های جغرافیایی کوهستانی و سرد، بهترین گزینه برای خرید تخم نطفه دار هستند.
نکته قابل توجه در حمل و جا به جایی تخم های نطفه دار می باشد چرا که در صورت سهل انگاری ، احتمال آسیب دیدن تخم ها و پاره شدن کیسه هوایی و یا ترک برداشتن پوسته تخم وجود دارد که عملا آن را بلا استفاده خواهد کرد.
ضمن اینکه قبل از انتقال حتما باید تخم ها را به خوبی بسته بندی و ایمن سازی کرد، بایستی از وسیله های یخچالدار برای حمل استفاده نمود چون تخم های نطفه دار در طول دوره نگهداری باید در دمای 16 الی 18 درجه سانتی گراد قرار گیرند، طبیعتا دمای 30 الی 40 درجه هوا برای آنها مضر بوده و سبب مرگ نطفه در داخل تخم خواهد شد.
شرایط انبار کردن تخم های نطفه دار در فصل تابستان
در مقاله شرایط نگهداری و انبار تخم نطفه دار به تمامی موارد لازم جهت حفظ سلامت جنین قبل از شروع جوجه کشی پرداخته شده است. اما در حالت کلی باید بدانید که تخم های نطفه دار حامل یک موجود زنده هستند که پیوسته در حال رشد بوده و در صورت مهیا بودن شرایط به جوجه تبدیل خواهد شد.
تخم های نطفه دار حداکثر تا یک هفته قابل نگه داری هستند و هر چقدر که زمان نگهداری آنها طولانی تر باشد، احتمال جوجه شدن تخم بسیار پایین خواهد بود. بنابراین اگر می خواهید بالاترین راندمان جوجه کشی را داشته باشید، بهتر است تخم ها را 24 ساعت پس از تولید وارد پروسه جوجه کشی کنید.
بهترین دمای نگهداری تخم های نطفه دار بین 16 الی 18 درجه سانتی گراد خواهد بود، از نگهداری آنها در یخچال خودداری کنید. جهت جلوگیری از تبخیر آب داخلی تخم ، حتما باید رطوبت محیط را به 50 الی 60 درصد برسانید. برای این منظور بهتر است از تجهیزات سرمایشی و رطوبتی استفاده کنید.
نکات کاربردی برای افزایش راندمان جوجه کشی در فصل تابستان
خلاصه ای از آنچه که در این نوشته بیان شد، به صورت چند نکته کاربردی در ادامه آمده اند تا درک بهتری از نحوه جوجه کشی در فصل تابستان و افزایش میزان جوجه دهی دستگاه داشته باشید :
1- حتما دما و رطوبت اتاق جوجه کشی را مورد توجه قرار دهید و از تجهیزات لازم برای کنترل دما و رطوبت و رساندن آن به حد استاندارد استفاده کنید.
2- شرایط مناسبی را برای زندگی پرنده ها فراهم آورید تا اشتهای آنها افزایش یافته و تمایل زیادی به جفت گیری و تخم گذاری داشته باشند، استفاده از تجهیزات خنک سازی و تهویه ضروری خواهد بود.
3- پس از گذشت 24 ساعت از زمان تولید تخم ، آنها را وارد دستگاه کنید و از نگهداری طولانی مدت آنها خودداری کنید
4- به ظرفیت دستگاه جوجه کشی خود توجه کنید و بر اساس ظرفیت آن اقدام به خرید تخم کنید، خرید و نگهداری طولانی مدت تعداد زیادی تخم نطفه دار ، چیزی جز ضرر عاید شما نخواهد کرد.
5- به تغذیه پرنده ها توجه کنید و از مواد غذایی کافی دارای پروتئین ، ویتامین و مواد معدنی استفاده کنید، در پرنده های تخم گذار از جیره غذایی مخصوص و دارای پروتئین و کلسیم استفاده کنید.
6- حتما آب کافی در اختیار پرنده ها بگذارید، آنها از آب برای هضم غذا و خنک کردن بدن خود استفاده می کنند، آب مورد استفاده بهتر است خنک باشد.
7- قبل از شروع جوجه کشی حتما دستگاه را به مدت 24 الی 48 ساعت تست کنید و از کارکرد صحیح آن مطمئن شوید، در این صورت از وارد آمدن شوک دمایی به تخم ها و خراب شدن ها نیز جلوگیری خواهید کرد.
8- به منظور جلوگیری از وارد شدن شوک دما و رطوبتی به تخم های نطفه دار ، حتما آنها را به مدت یک الی دو ساعت در داخل دستگاه جوجه کشی خاموش شده قرار دهید و درب دستگاه را باز کنید تا دمای تخم ها ، دستگاه جوجه کشی و محیط با هم برابر شوند، سپس می توانید دستگاه را روشن کنید و جوجه کشی را آغاز کنید.