ایمنی دیگ بخار و بویلر و چگونگی تامین آن + ویدیو

دیگ بخار یکی از تجهیزات پرکاربرد در صنعت می باشد که در تمامی صنایع کشاورزی، تولیدی، آرایشی و بهداشتی، غذایی و … کاربرد دارد. این دستگاه در کنار کاربرد بسیار بالای خود، خطراتی نیز دارد که در صورت عدم رعایت نکات ایمنی آن، می تواند جان و مال مصرف کننده را به خطر اندازد.

انفجار دیگ یکی از خطراتی است که متاسفانه سالانه در بسیاری از صنایع رخ داده و خسارات جبران ناپذیری بر جای می گذارد. اما تنها با رعایت نکات ایمنی زیر و خرید دیگ بخار از کارخانجات معتبر، می توان از بروز این خطر جلوگیری نمایید.

تجهیزات و دستورالعمل های ایمنی دیگ بخار

بویلر ها، دیگ های بخار و انواع بخار ساز، همان طور که از نام آن پیدا است، با حرارت دادن به آب، بخار آب در حجم بسیار بالایی تولید می نمایند. در صورتی که این بخار، به درستی و در حجم مناسب از خروجی دستگاه خارج نگردد، فشار زیادی بر بدنه دستگاه وارد شده و می تواند منجر به انفجار دیگ بخار گردد.

به همین دلیل، در ساخت این دستگاه، از قطعات و تجهیزات ایمنی حساس و قدرتمند استفاده می شود تا این تجهیزات از بروز خطر جلوگیری نمایند. همچنین ضروری است تا نکات ایمنی بسیاری در استفاده از این دستگاه رعایت گردد.

در ادامه این متن از وبلاگ اندیشه سبز، تجهیزات لازم جهت ایمنی دیگ بخار و بویلر ها به طور کامل بررسی شده است.

1- سختی گیری آب بویلر

از اولین قسمت هایی که نیاز است برای جلوگیری از خطر آفرینی دیگ بخار استفاده شود، گرفتن سختی و آهک آب است. همان طور که می دانید، سختی آب سبب رسوب گیری لوله های درون دیگ بخار شده که این امر نیز می تواند عملکرد دستگاه را دچار مشکل نماید.

رسوب گرفتگی و ته نشین شدن آهک در جداره داخلی بویلر ها می تواند سبب کاهش تبادل دمایی، مسدود شدن سوپاپ اطمینان و سایر قسمت ها و بالا بردن خطر انفجار بویلر می گردد.

از این رو آبی که برای استفاده در دیگ بخار و سایر صنایع استفاده می گردد، به کمک مواد شیمیایی مخصوص، سختی گیری شده و آهک، آهن، کلسیم و سایر یون های نامحلول در آب از آن جدا می گردد.

2- اکسیژن زدایی آب

در قسمت اکسیژن زدایی آب، به کمک دستگاهی به نام دی اریتور یا دی گازور، گاز های نامحلول در آن مانند اکسیژن و دی اکسید کربن حذف می شوند. همچنین آب در این قسمت پیش گرم شده تا از ایجاد شوک دمایی در دیگ بخار نیز جلوگیری شود.

اکسیژن موجود در آب سبب اکسید شدن لایه های داخلی دستگاه شده و دی اکسید کربن نیز هر چه بیشتر باشد، خاصیت اسیدی آب افزایش یافته و خورندگی لوله ها بیشتر خواهد شد. از این رو از دستگاه دی اریتور برای حذف این گازها بهره گرفته می شود.

3- شیر اطمینان دیگ بخار

شیر اطمینان از اصلی ترین قطعات ایمنی در هر دیگ بخار است که باید در تمامی دستگاه ها بدون واسطه به قسمت مربوطه متصل گردد. این شیر اطمینان زمانی فعال می شود که سایر قطعات ایمنی، قادر به خاموش نمودن مشعل و جلوگیری از افزایش حرارت و فشار نباشند.

هنگامی که مقدار فشار بخار درون دیگ بیش از حد تحمل بدنه بویلر باشد، خطر انفجار لحظه به لحظه افزایش می یابد. وظیفه شیر فشار در این لحظه، آن است که فشار و بخار اضافی را به سرعت به خارج از بدنه دستگاه منتقل سازد.

هنگام افزایش فشار بخار درون بدنه دیگ، شیر اطمینان باز شده و تمام بخار اضافی به خارج از دستگاه منتقل می شود. سپس مجددا این شیر به کمک فنر خود بسته می شود تا مجددا در هنگام افزایش فشار عمل نماید.

4- لول کنترل میزان آب دیگ بخار

لول کنترل دستگاه بویلر، وظیفه بررسی میزان آب موجود در مخزن دستگاه را دارد. در صورتی که آب درون مخزن کم شود، فشار و حرارت درون مخزن بالا رفته و احتمال انفجار نیز بالا می رود. لول کنترل در زمانی که میزان آب درون مخزن کم باشد، به پمپ تغذیه، دستور ارسال آب به درون مخزن را می دهد.

اما در صورتی که پمپ تغذیه قادر به پر کردن مخزن از آب نباشد، لول کنترل سریعا مشعل را خاموش نموده تا حرارت از میزان مشخص بالاتر نرود. در کنار این لول کنترل آب، یک نشانگر آب نیز در بویلر ها طراحی شده است. این نشانگر میزان آب موجود در مخزن را به اپراتور نشان می دهد.

5- ترموستات دمایی

یکی دیگر از تجهیزات ایمنی انواع دیگ بخار، ترموستات دمایی آن می باشد. این ترموستات در مسیر لوله اگزوز کوره قرار گرفته است و دمای دود خارج شده از اگزوز را بررسی می کند. زمانی که دمای این دود بیش از حد بالا رود، به این معنا است که اطراف لوله های کوره هیچ آبی قرار ندارد.

آب اطراف لوله ها سبب کاهش دمای دود خارج شده از کوره شده و در صورت کاهش آب، خطر انفجار بویلر وجود خواهد داشت. به همین منظور این ترموستات دمایی زمانی که دمای این دود بالا رود به مشعل دستور خاموشی خواهد داد.

6- رسوب زدایی دیگ بخار

از الزامات استفاده از دستگاه های بخار ساز و بویلر، رسوب زدایی مخزن آن ها هر بار پس از استفاده می باشد. در صورتی که در هر دوره رسوب زدایی به خوبی انجام نگیرد، این رسوب ها رفته رفته سخت شده و ورودی آب، خروجی بخار و سوپاپ اطمینان مسدود خواهند شد.

به منظور رسوب زدایی دیگ های بخار، تنها کافی است شیر تخلیه رسوب را باز نموده تا رسوب ته نشین شده به همراه آب باقیمانده آب در دیگ از پایین آن خارج شود. سپس با کمک آب یا رسوب زداها می توانید این مخزن را به خوبی شستشو دهید.

سخن آخر

در این متن از وبلاگ اندیشه سبز، انواع سیستم های ایمنی و نکات مهم در استفاده از دیگ بخار و بویلر ها به شما آموزش داده شد. قبل از روشن نمودن دیگ بخار، لازم است تا آب مورد استفاده در آن، سختی گیری و اکسیژن زدایی شود. سپس از سلامت سوپاپ اطمینان، نشانگر آب، لول کنترل سطح آب و عملکرد صحیح قطعات ایمنی آن اطمینان حاصل نمایید.