راه اندازی گلخانه چقدر هزینه دارد؟
گلخانه یکی از روش های نوین و سود آور برای تامین نیازهای غذایی مردم است که در آن امکان تولید محصولات سالم تر وجود دارد و از طرف دیگر با کاهش مصرف آب همراه است که از کم شدن آب های طبیعی زیر زمینی نیز جلوگیری خواهد کرد و در مساحت کمتری نیز می توان مقدار زیادی محصول برداشت کرد.
امروزه در اکثر کشورهای اروپایی و آمریکایی از گلخانه جهت تولید محصولات کشاورزی استفاده می شود و به دلیل کمبود آب و امکان جریمه های سنگین در صورت استفاده غیرمجاز از آب های زیرزمینی این روش کاملا مقرون به صرفه بوده و مزایای زیادی نیز نسبت به روش کشت طبیعی به همراه دارد.
در این نوشته از اندیشه سبز می خواهیم شما را با هزینه راه اندازی گلخانه و انواع گلخانه ها آشنا کنیم هم چنین اشاره کوتاهی نیز به مزایای گلخانه نسبت به زمین کشاورزی طبیعی خواهیم داشت، با ادامه این مطلب همراه باشید.
گلخانه چه مزایایی نسبت به زمین کشاورزی دارد؟
قبل از پرداختن به هزینه های لازم جهت راه اندازی گلخانه بهتر است که به مزایای گلخانه ها نسبت به زمین های کشاورزی بپردازیم تا اگر قصد راه اندازی گلخانه را دارید، برای ادامه راه انگیزه بیشتری به دست آورد و می دانیم که قطعا هم همین طور خواهد بود.
⚡ دما و رطوبت گلخانه تحت کنترل کنید؛
با در دست داشتن میزان دما و رطوبت گلخانه می توانید هر محصولی را بکارید، بنابراین اگر در منطقه سردسیر کشور قرار دارید می توانید محصولات گرمسیری مانند زعفران را بکارید و اگر در مناطق گرمسیر و کویری قرار دارید می توانید به کشت خیار و گوجه و … بپردازید.
⚡ میزان آفات کاهش خواهد یافت؛
بیشتر آفت هایی که به گل ها و گیاهان حمله می کنند از هوا نیز هستند، بنابراین با کنترل هوای سالن و جلوگیری از وجود موجودات موذی به داخل سالن می توانید تا حد قابل توجهی از آفات وارده به محصولات جلوگیری کنید و محصولات سالم تری را به بازار عرضه کنید و از خسارت های مالی احتمالی نیز جلوگیری کنید.
⚡ مصرف آب بسیار کم
با توجه به اینکه فضای گلخانه به صورت سر بسته است، بنابراین میزان رطوبت داخل سالن بیشتر از فضای بیرون خواهد بود هدر رفت رطوبت وجود نخواهد داشت و گیاهان نیاز کمتری به آب خواهد داشت. هم جنین با استفاده از شیوه آبیاری قطره ای و یا هیدروپونیک تا حد زیادی می توان از مصرف بی رویه آب جلوگیری کرد. پس استفاده از گلخانه در مناطق کویری و کم آب بسیار ایده آل و مناسب خواهد بود.
⚡ نداشتن استرس در مورد سرقت محصولات
اگر تجربه کشاورزی داشته باشید حتما با افرادی مواجه شده اید که قصد دزدین محصولات کشاورزی شما را دارند و شما برای و حفظ سرمایه خود مجبور به خوابیدن شبانه در باغ می شوید. اما در گلخانه شما چنین السترسی را نخواهید داشت چون که شما یک فضای کاملا سرپوشیده و امن دارید که دسترسی دزدان به محصولات شما به راحتی میسر نخواهد بود.
⚡ امکان تولید بیشتر با فضای کمتر
در یک زمین کشاورزی تنها در یک ردیف می توانید محصولات کشاورزی را بکارید، اما در گلخانه با ایجاد طبقات می توانید محصولات بیشتری را در همان زمین بکارید. همچین در گلخانه های هیدروپونیکی می توان در چند طبقه این کار را انجام داد که بازدهی در سطح به چند برابر خواهد رسید.
چه نوع گلخانه هایی می توان راه اندازی کرد؟
هیچ محدودیتی در محصولات قابل کشت توسط گلخانه وجود ندارد چون که تمام شرایط محیطی مانند دما و رطوبت و اکسیژن و … در کنترل شماست و تصمیم گیرنده نهایی شما هستید.
پرورش دهنده ها با توجه به سرمایه خودشان و دوره بازگشت سرمایه ای که انتظار آن را دارند، اقدام به کاشت محصولات گلخانه ای می کنند. به عنوان مثال در صورت کاشت توت فرنگی فقط یکبار می توان محصول را برداشت کرد، اما در صورت کاشت خیار تا چندین مرحله از همان بوته می توان محصول برداشت کرد.
هم چنین بهتر است قبل اقدام به احداث گلخانه به کشش بازار منطقه و استان خود نیز توجه کنید به عنوان مثال اگر تقاضا برای گلهای سرشاخه ای بیشتر است می توانید اقدام به کاشت گل کنید و یا سایر محصولات کشاورزی که فکر می کنید در حالت طبیعی امکان پرورش آنها در استان وجود ندارد.
اقدامات لازم قبل از تاسیس گلخانه
هرگز بی گدار به آب نزنید و قبل از شروع سرمایه گذاری حتما اطلاعات لازم را به دست آورید و کاملا آگاهانه قدم بردارید.
قبل از هر چیزی باید یک دوره شش ماهه در سازمان فنی و حرفه ای بگذرانید تا با ساز و کار و نحوه کار گلخانه و شیوه کاشت و داشت و برداشت انواع محصولات کشاورزی آشنا شوید. پس از گذراندن این دوره می توانید نسبت به دریافت مجوز اقدام کنید ، البته بدون مجوز هم می توانید کار را شروع کنید، اما در آینده اگر قصد توسعه کار خود را داشته باشید و به منابع آب زیرزمینی دست پیدا کنید، حتما باید مجوز لازم را داشته باشید.
انتخاب زمین مناسب عاری از هرگونه آلودگی های شیمیایی و بیماری های قارچی و ویروسی از دیگر مرحله قبل اقدام به ساخت گلخانه است. زمین مورد نظر باید از نظر شوری و مواد معدنی در سطح مناسبی باشد، برای تست خاک می توانید از یک متخصص کمک بگیرید، البته اگر زمین مورد نظر شما امکان کشت ندارد، می توانید از روش هیدروپونیک استفاده کنید یعنی ریشه گیاهان در آب قرار خواهد گرفت و مواد مغذی در آب ریخته خواهد شد.
منطقه ای که برای ساخت گلخانه انتخاب می کنید حتما باید دارای امکانات اولیه مانند آب، گاز و برق باشد چون به این موارد جهت رشد گیاهان احتیاج خواهید داشت. هم چنین نباید فاصله زیادی از شهر داشته باشد، شما برای خرید ملزومات لازم و ارسال محصولات خود به شهر باید هزینه حمل و نقل بپردازید، بنابراین اگر فاصله گلخانه از شهر کم باشد هزینه کمتری خواهید پرداخت.
اقدام مهم دیگری که قبل از راه اندازی گلخانه باید به آن توجه شود، دریافت تجربه از کسانی است که قبلا در این کار بوده اند. شما می توانید از تجربیات ارزنده آنها جهت راه اندازی گلخانه خود استفاده کنید حتما کسانی را خواهید یافت که بی دریغ شما را برای شروع کسب و کارتان یاری دهد بنابراین از مورد غافل نشوید و چه بسا ممکن است با واقعیت هایی آشنا شوید که تاکنون در مورد آنها نشنیده اید و یا حتی به فکر اتفاق افتادن آنها هم نبوده اید.
آماده سازی تجهیزات مورد نیاز گلخانه
پس از انجام تحقیقات لازم و دریافت تجربه و اطلاعات کافی ،حالا نوبت به راه اندازی گلخانه خواهد رسید. تجهیزات گلخانه را باید قبل از شروع به کار فراهم کنید.
الف – زمین :
زمین مناسب مهم ترین چیزی است که باید به دنبال آن باشید. زمین مورد نظر حتما باید تمام ویژگی های گفته شده فوق را داشته باشد، اگر خودتان صاحب زمین هستید هزینه های شما کاهش خواهد یافت اما در غیر این صورت باید اجاره ماهیانه 2 الی 3 میلیون تومانی را بابت اجاره زمین بپردازید.
حتی می توانید با یک نفر که دارای زمین است شریک شوید و به جای پرداخت اجاره ، فرد صاحب زمین را در سود خود شریک کنید.
ب – آب :
آب برای رشد محصولات کشاورزی لازم است و اصول کار گلخانه ها بر پایه آب است. برای تامین آب نمی توانید از آب شهری استفاده کنید. اگر زمین مورد نظر دارای چاه حفر شده مجاز باشد، کار شما راحت خواهد بود. اما در غیر این صورت باید از طریق جهاد کشاورزی نسبت به حفر چاه اقدام کنید که برای این مورد حتما باید مجوز داشته باشید.
اگر در نزدیکی محل احداث گلخانه، رودخانه و چشمه نیز وجود داشته باشد می توانید آب آن را به گلخانه منتقل کنید، البته در صورتی که رضایت کشاورزان محل را نیز جلب کرده باشید. هزینه آب با توجه به نحوه دسترسی به آن متفاوت می باشد و شاید هم کاملا رایگان به آب دسترسی پیدا کنید.
ج – برق :
برای تهویه هوای گلخانه ، راه اندازی هیتر گلخانه و پمپ آب و فن سیرکوله و… به برق نیاز دارید، در صورتی که به برق شهری دسترسی ندارید باید از یک موتور برق گازوئیلی جهت تولید برق استفاده کنید. هزینه برق نیز بسته به شیوه تهیه آن متفاوت است، معمولا چیزی حدود 200 الی 400 هزار تومان را برای هزینه برق در نظر بگیرید.
د – پلاستیک ضد اشعه uv :
برای جلوگیری از خروج گرما و رطوبت تولید شده و ممانعت از ورود سرما به داخل گلخانه ، وجود پلاستیک ضخیم با خاصیت ضد اشعه ماورا بنفش خورشید ضروری است. با توجه به نوسانات قیمت امکان تغییر قیمت وجود دارد اما معمولا قیمت نایلون ده متری مخصوص گلخانه 10 الی 15 هزار تومان قیمت دارد.
هـ – بلوک سیمانی یا آجر :
برای ساخت دیوار گلخانه و در امان نگه داشتن محصولات و تجهیزات از خطرات و دستبردهای احتمالی نیاز به ساخت دیواری محکم برای گلخانه خود دارید، هزینه خرید آجر و سیمان و هزینه کارگر و… نیز با توجه به مساحت گلخانه شما متغیر خواهد بود.
و – میلگرد یا پروفیل :
برای ساخت یک گلخانه محکم که سالیان سال دوام داشته باشد، لازم است که از فلز برای ساخت سقف آن استفاده کنید. معمولا برخی از گلخانه داران از چوب و تخته برای ساخت سقف گلخانه استفاده می کنند که این گلخانه ها فقط یک الی دو سال دوام دارند و معمولا در اثر ورش باد و یا سرما و گرمای شدید از بین می روند. در بازار فعلی تاریخ 14 آبان 1399 قیمت هر کیلو میلگرد 12 هزار تومان و هر کیلو پروفیل 20 هزار تومان است.
ز – هیتر :
برای گرمایش گلخانه طبیعتا باید از بخاری های گازی یا گازوئیلی استفاده کنید، با توجه به اینکه گاز و گازوئیل قیمت کمتری دارند بنابراین برای گرمایشی گلخانه با صرفه تر خواهد بود. هیتر گلخانه دارای فن می باشد و توانایی انتقال گرما به قسمت های انتهایی گلخانه را دارد و با توجه به اینکه کارکرد هوشمند دارند، بنابراین به صورت خودکار روشن و به صورت خودکار نیز خاموش می شوند که هم به متعادل سازی دمای گلخانه کمک می کنند هم در مصرف سوخت صرفه جویی می کند. بستگی به متراژ و ارتفاع گلخانه شما از هیتر های مختلفی باید استفاده کرد. معمولا هیترهای گلخانه بین 20 الی 30 میلیون تومان قیمت دارند.
ک – فن تهویه :
به منظور خروج هوای مصرف شده و ورود هوای تازه به داخل گلخانه نیاز به فن تهویه خواهید داشت، فن های تهویه نیز بستگی به مساحت گلخانه شما از یک عدد تا چند عدد متغیر خواهد بود. هم چنین بهتر است از فن تهویه دمپردار استفاده شود تا در صورت خاموش شدن فن ، دریچه آن نیز بسته شده و مانع از ورود هوای بی مورد به داخل گلخانه شود و یا از خروج بی رویه حرارت و رطوبت تولید شده جلوگیری شود.
ل – فن سیرکوله :
از این فن نیز برای یکسان سازی حرارت و رطوبت در قسمت های مختلف گلخانه استفاده خواهید کرد. فرض کنید که بخاری را در یک گوشه از گلخانه قرار داده اید، اما هوا در قسمت دیگر گلخانه همچنان سرد است، طبیعتا به جای استفاده از دو هیتر برای گرم کردن گلخانه می توانید یک فن سیرکوله در وسط گلخانه قرار دهید تا هوای گرم را به قسمت سرد سالن منتقل کند و به این ترتیب دما را در تمام قسمت های سالن یکنواخت کند.
م – لوله pvc :
از این لوله ها برای راه اندازی سیستم آبرسانی گلخانه استفاده خواهید کرد. در صورتی که می خواهید آب کمتری مصرف کنید و هزینه آب می پردازید، نصب و راه اندازی سیستم آبرسانی قطره ای شما را در کاهش هزینه های آب در آینده یاری خواهد کرد. همچین زمان کمتری را صرف آبیاری محصولات خواهید کرد به خصوص اگر گلخانه چند هزار متری داشته باشید. معمولا قیمت هر متر لوله PVC بین 10 الی 12 هزار تومان است.
ح – بذر یا شیتیل :
برای کاشت میوه و سبزیجات به بذر یا شیتیل آنها احتیاج خواهید داشت، مقدار بذر مورد استفاده بستگی به مساحت زمین دارد. در این مورد نمی توان قیمت دقیق را اعلام کرد.
ج – کود :
کوددهی منظم خاک برای رشد صحیح و سریعتر میوه و سبزیجات لازم است، حتما باید تحت نظر کارشناسان کشاورزی اقدام به کود دهی منظم زمین و آفت کشی آن بکنید. بنابراین حتما باید مبلغی را برای هزینه در این مورد در نظر بگیرید.
طراحی و اجرای گلخانه
معمولا گلخانه ها به صورت مستطیلی ساخته می شوند تا مدیریت آن راحت تر باشد. بهتر است بین هر ردیف از محصولات کاشته شده فاصله ای باشد تا در آینده بتوانید محصولات را برداشت کنید و یا وضعیت آنها را بررسی کنید.
طول گلخانه باید هم راستا با جهت وزش باد باشد تا در صورت نیاز به تهویه با کمترین هزینه بتوان هوای گلخانه را تهویه کرد. هم چنین سقف آن باید کاملا شیشه ای یا پلاستیکی باشد تا تمام انرژی خورشید را در فصل های سرد دریافت کند و نیاز کمتری به روشن کردن هیتر گلخانه احساس شود.
نصب وسایل کنترل دما رطوبت و اکسیژن
همانطور که گفته شد تمامی شرایط در گلخانه ها تحت کنترل است، بنابراین برای آگاهی از میزان دما و رطوبت و دی اکسیدن کربن داخل گلخانه می توانید از رطوبت سنج، دما سنج و اکسیژن متر های دیجیتالی استفاده کنید. با استفاده از این ابزارها کنترل دقیقی بر روند رشد محصولات خواهید داشت و از تلف شدن انرژی نیز جلوگیری خواهید کرد.
در این نوشته به صورت خلاصه و مفید به تجهیزات و ملزومات لازم جهت راه اندازی گلخانه اشاره شد، در صورتی که سوال یا پیشنهادی در این باره دارید و یا تجربه گلخانه داری را داشته اید، خوشحال می شویم نظرات و تجربیات خود را از طریق بخش ارسال نظرات پایین صفحه با ما در میان بگذارید.
بسیار شغل شریفی هست این کار کشاورزی .
ولی باز در هر کاری باید کننده باشی , و اینکه بخوای بدون بررسی کشاورز بشی , آسان نیست .
سلام.مطالب خوبی بود .متشکرم
درود، نظر لطف شماست.
باسلام مطالعه شدمفید بود ممنون
درود بر شما پیشنهاد مکینم به سایر مقالات گلخانه هم نگاهی بندازید.